Archival Descriptions

Displaying items 1 to 20 of 34
Language of Description: Lithuanian
Language of Description: Dutch
Language of Description: Ukrainian
Holding Institution: Stadsarchief Amsterdam
  1. Archief van de Gemeentepolitie

    Inleiding De ontwikkeling van de organisatie van de Amsterdamse Gemeentepolitie, 1814-1946 De organisatie van de politie als dienst Op 25 maart 1811 werd voor het gehele Franse Keizerrijk een centrale organisatie van de politie ingevoerd. Aan het hoofd van de politie in het Franse Rijk werd een minister van politie gesteld met daaronder vier directeuren-generaal. Te Amsterdam werd Devillers Duterrage aangesteld als directeur-generaal over 'Holland'. Amsterdam werd verdeeld in twaalf arrondissementen. Aan het hoofd van elk arrondissement stond een commissaris (1). Het herstel van de Nederlan...

  2. Archief van de Secretarie; Afdeling Algemene Zaken

    Inleiding Woord vooraf De stedelijke overheid in Amsterdam wordt bij het besturen van de stad bijgestaan door een administratief apparaat, bestaande uit ambtenaren. De administratie op het Stadhuis werd in 1812 gereorganiseerd en verdeeld in afdelingen. Deze nieuwe organisatie en de belangrijkste ontwikkelingen binnen het bestuursapparaat tot 1945 worden in deze inleiding geschetst. Eén van de drie ontstane afdelingen, Algemene Zaken, vervulde vaak een spilfunctie binnen de Secretarie, zoals uit de inleiding zal blijken. Daarom is de geschiedenis van de afdeling Algemene Zaken geplaatst in ...

  3. Archief van de Gemeente Arbeidsbeurs

    Inleiding GESCHIEDENIS VAN DE GEMEENTE-ARBEIDSBEURS (1) Voorgeschiedenis (1886-1908): 'particulier' of 'overheid'? Voordat de Arbeidsbeurs onder gemeentebeheer werd gebracht was zij meer dan twintig jaar in particuliere handen. In 1886 bracht de Maatschappij voor de Werkende Stand de eerste openbare arbeidsbemiddeling in Nederland tot stand. Het doel was: '.. den werkgever en den werkzoekende in te lichten omtrent de vraag naar en het aanbod van werk' (2). Van een roep om een openbare arbeidsbeurs is ook al voor 1884 sprake geweest (3). Verder hebben perspublikaties een duidelijke rol gespe...

  4. Archief van de Secretarie; Afdeling Militaire Zaken en rechtsvoorgangers

    Inleiding Wetgeving en dienstplicht (1) Tijdens de Franse overheersing werd de dienstplicht (conscriptie) ingevoerd. Loting bepaalde of een dienstplichtige werkelijk opgeroepen werd voor de vervulling van zijn dienstplicht. Deze dienstplicht werd na het vertrek van de Fransen gehandhaafd: al de mannelijke ingezetenen die hun 19de jaar waren ingetreden moesten zich in hun woonplaats laten inschrijven. De eerste militiewet van 1815 werd in 1817 vervangen door de wet voor de oprichting van de nationale militie (2). De gouverneur van de provincie werd verantwoordelijk voor al de aangelegenheden...

  5. Archief van het Gemeentelijk Theaterbedrijf

    Inleiding De Archiefvormer 'Het was bij besluit van den Burgemeester van 26 september 1941, dat werd ingesteld een Gemeentelijk Theaterbedrijf, tot welks taak behoort de exploitatie van het gebouw van den Stadsschouwburg, alsmede bemoeiingen met de van gemeentewege te geven tooneel-, operete- en andere voorstellingen in dien schouwburg en elders. Tot directeur van het Gemeentelijk Theaterbedrijf werd benoemd H.D. van Dellen, hoofd afdeeling Kunstzaken der Gemeentesecretarie en van het Bureau voor Propaganda en Vreemdelingenverkeer en adjunct-adviseur aan het Bureau voor Organisatie en Effic...

  6. Archief van de Vereeniging Centraal Israëlietisch Krankzinnigengesticht in Nederland

    Inleiding De archiefvormer In 1888 liet de Inspectie van het Staatstoezicht op het Krankzinnigenwezen het toenmalige Joodse gesticht in Amsterdam sluiten vanwege ontoelaatbaar slechte omstandigheden. Een commissie onder leiding van de bankier en filantroop A.C. Wertheim probeerde de benodigde gelden voor een nieuw te bouwen inrichting bijeen te krijgen. Zij slaagde daar niet in: het beoogde bedrag (450.000 gulden) bleek onhaalbaar. De in Amsterdam in 1898 opgerichte Vereeniging Centraal Israëlietisch Krankzinnigengesticht in Nederland (CIK) stelde zich tot doel de plannen voor een nieuw ges...

  7. Collectie Bart de Kok en Jozef van Poppel

    Inleiding In 2010 werden op een zolder in Amsterdam-Zuid een groot aantal foto's gevonden die werden gemaakt door de 'foute' fotograaf Bart de Kok. Het zijn unieke foto's van onder meer de anti-joodse relletjes op het Thorbeckeplein in februari 1941, de fouilleeractie op tientallen joodse handelaren in de Diamantbeurs in 1942 en foto's van tientallen kleine en grotere 'politieke gebeurtenissen' op straat. De ruim 250 foto's werden in het huis verstopt door Joseph van Poppel, V-Mann en verrader van onder anderen medewerkers van de verzetskrant Het Parool. Enkele foto's uit de collectie waren...

  8. Archief van het Gemeente Vervoer Bedrijf

    Inleiding In 1870 bleek de tijd rijp voor de oprichting van een vervoersonderneming: de 'Amsterdamse Omnibus Onderneming' (AOO), als resultaat van een initiatief van een aantal bewoners van de plantagebuurt, die hun zaken midden in de stad hadden en plannen bedachten voor vervoer voor gezamenlijke rekening. Door deze toevallige afspraak werd de grondslag gelegd voor de paardentram: de 'Amsterdamsche Omnibus Maatschappij' (AOM), waar de AOO in opging. Ingaande 1900 werd de concessie van de AOM ingetrokken en werd de tramexploitatie na de naasting in beheer door de gemeente Amsterdam genomen ...

  9. Archief van de Secretarie; Algemene Secretarie en Arbeidszaken en rechtsvoorganers en Secretarie; Personeelszaken en rechtsvoorganger

    Inleiding Een toenemende bestuurlijke bemoeienis met het maatschappelijke leven staat aan het begin van deze overheidstaak. De resultaten van een enquete naar de arbeidstoestanden, op initiatief van een aantal leden van de Tweede Kamer, gaf aanleiding tot de Arbeidswet van 1889. Een jaar later nam de Amsterdamse gemeenteraad het besluit om in bestekken voor gemeentelijke openbare werken de verplichting op te nemen voor aannemers om hun werklieden te verzekeren tegen ongelukken. De werkzaamheden rond deze specifieke taak werden op het Stadhuis verricht door de secretarieafdeling Publieke Wer...

  10. Archief van het Distributiebureau en de Distributiedienst

    Inleiding. De voorloper van de Gemeentelijke Distributiedienst, het Distributiebureau, werd in 1916 opgericht Het bureau had tot taak: uitvoering van en het toezicht houden op de naleving van de wetten, de ministeriële beschikkingen en besluiten met betrekking tot de distributie van levensmiddelen, brandstoffen en huishoudelijk artikelen. Het Distributiebureau werd in 1920 een gemeentelijke Dienst voor de Levensmiddelen, als onderdeel van de Centrale Dienst voor Levensmiddelen, met vier afdelingen: - Algemene Zaken, - Boekhouding, - Brood en meel - Winkels en magazijnen. Als gevolg van de E...

  11. Archief van de Inspectie voor de Repatrieeringswerkzaamheden te Amsterdam (Centraal Station en Westerdoksdijk)

    Inleiding Oprichting en opheffing Op 1 juni 1945 startte de repatriëring door het Nederlandse Rode Kruis van de Nederlandse burgers die vrijwillig dan wel onvrijwillig tijdens de oorlog naar het buitenland waren vertrokken en die zich na afloop van de oorlog in kampen of burgerkwartieren aan de oost- en zuidgrens van Nederland bevonden. De repatriëring van deze personen verliep voor een groot deel via Amsterdam. Om alles in goede banen te leiden, stelden de Burgemeester en Wethouders van Amsterdam op 18 mei 1945 de Dienst Inspectie voor de Repatrieering in die de grote groepen repatrianten ...

  12. Archief van de Luchtbeschermingsdienst

    Inleiding Op 23 april 1936 wordt de wet betreffende bescherming tegen luchtaanvallen aangenomen. De burgemeester wordt met de uitvoering van de wet belast, en in zijn plaats de commandant van de brandweer. In Amsterdam was de commandant van de brandweer reeds bij besluit van 24 februari 1928 door Burgemeester en Wethouders benoemd als verantwoordelijke voor de luchtbescherming in de hoofdstad. De wet van 1936 schrijft voor dat reeds in vredestijd de nodige maatregelen tegen luchtaanvallen moeten worden getroffen. Aangezien Amsterdam wordt ingedeeld in de eerste (grootste) gevarenklasse, bet...

  13. Archief van Volksherstel Amsterdam

    Inleiding De Stichting Volksherstel was een overkoepende organisatie ten behoeve van vooral maatschappelijke hulpverlening aan oorlogsslachtoffers. Organisatie De stichting Volksherstel Amsterdam bestond uit een bestuur dat tweemaal per maand vergaderde. Het dagelijks beheer en beleid was opgedragen aan een bureau. Onderleiding van een directeur werden drie hoofdafdelingen gevormd elk onder directie van een adjunct-directeur. Afdeling Algemeen Beheer: hieronder vielen het secretariaat, de publiciteit, interne voorlichting, financiën, informatie naar vermiste personen, ontwikkeling en ontspa...

  14. Collectie Stadsarchief Amsterdam: affiches, serie A

    Inleiding De ruim 9000 affiches van het Gemeentearchief vormen een van de grootste collecties van ons land. Ze geven een beeld van het culturele, politieke, sociale en economische leven in Amsterdam vanaf het einde van de vorige eeuw tot heden. In de collectie bevindt zich veel uniek materiaal dat nergens anders bewaard wordt. Een prominente plaats wordt ingenomen door de affiches met een culturele boodschap: beeldende kunsttentoonstellingen, podiumkunsten en film. Een andere categorie vormen de affiches met een politieke inhoud: politieke partijen en actiegroepen. Men vindt er affiches ove...

  15. Archief van het Wetenschappelijk Comité van Toezicht op het Onderzoek naar Amsterdamse Panden die een Belangrijke Rol in het Verzet 1940-1945 Hebben Gespeeld (Begeleidingscommissie van Tellingen)

    Inleiding Loco-burgemeester van Amsterdam E. Heerma verstrekte in februari 1986 opdracht tot het doen van onderzoek naar verzetspanden in Amsterdam. Het onderzoek werd uitgevoerd door Wim van Tellingen, wetenschappelijk mederwerker van het Gemeentearchief Amsterdam, onder toezicht van een wetenschappelijk comité bestaande uit mw. W. Pieterse, gemeentearchivaris, drs. A.H. Paape, directeur van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie (tegenwoordig het NIOD), prof. dr. J.C.H. Blom, hoogleraar vaderlandse geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, E. Habold, conservator van het Verzets...

  16. Archief van de Schade Enquete Commissie Amsterdam

    Inleiding Dit archiefje bevat enkele stukken van de Schade Enquête Commissie (S.E.C.) en is afkomstig van Th. Kok die als enquêteur werkzaam was bij de S.E.C. In 1940 werd het Besluit op Materiele Oorlogsschade (verordening 221/1940) uitgevaardigd. Deze verordening betrof de vergoeding van materiële oorlogsschade. Voor de uitvoering van deze verordening werden de zogenaamde Schade Enquête Commissies ingesteld. Een Schade Enquête Commissie was belast met de registratie, het onderzoek en de taxatie van oorlogsschade, die in haar ambtsgebied was ontstaan De Schade Enquête Commissie Amsterdam b...

  17. Archief van de Gemeentelijke Sociale Dienst en rechtsvoorgangers

    Inleiding Het beleidsarchief van de Sociale Dienst over de periode 1 januari 1927 (oprichting) t/m 27 april 1943 is grotendeels verloren gegaan bij de brand die het hoofdkantoor verwoest heeft, nadat een vliegtuig was neergestort in de Reguliersdwarsstraat. Het beleidsarchief van de Sociale Dienst over de periode mei 1943-1950 is in 1985 overgebracht naar het Gemeentearchief Amsterdam. De beleidsarchieven over de periode 1950-1959 en 1960-1976 zijn resp. overgebracht in 1996 en 2000; beide inventarissen van beide archieven zullen over enige tijd beschikbaar worden gesteld aan het publiek. H...

  18. Archief van het Gemeentelijk Bureau Inkwartiering (Städtisches Quartieramt)

    Inleiding Het Städtisches Quartieramt kreeg per 1 april 1942 de naam Gemeentelijk Bureau voor Inkwartiering (GBI). Het Bureau Vorderingen Duitse Weermacht (BVDW) wordt per 1 juni 1942 als zelfstandig bureau opgeheven (Besluit burgemeester van 22 mei 1942). Het bureau is per die datum ondergebracht bij het Gemeentelijk Bureau voor Inkwartiering. Na de bevrijding krijgt dit bureau de naam Bureau Afwikkeling Vorderingen Duitse Weermacht. Het Bureau Ontruimingen is opgericht op 26 november 1943. Op 9 augustus 1946 stellen B&W een Regeling werkzaamheden i.v.m. de liquidatie van het Gemeentel...

  19. Archief van het Gemeentevervoerbedrijf: tweede aanvulling

    Inleiding Het Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam (GVB) heeft door de jaren heen fundamentele veranderingen doorgemaakt van paarden-tram naar de eerste elektrische tram tot een metro en een sneltram. In deze inventaris vind je de jaarverslagen, rekeningen en verantwoordingen, directienotulen en diverse dienstregelingen van 1900 - 1980. Sommige jaren zijn helaas niet aanwezig. Dit staat vermeld bij de desbetreffende categorie. Dit is een aanvulling op reeds eerder overgebrachte stukken van het GVB. Het archief is geordend volgens de basisarchiefcode en is ongeveer 16 strekkende meters. De verni...

  20. Archief van de Nederlandse Bond van Oud B.S.-ers, Afdeling Amsterdam

    Inleiding Tijdens de Tweede Wereldoorlog, in september 1944, besloot de Nederlandse regering in Londen de verschillende takken van het verzet te bundelen. Die bundeling, de Binnenlandse Strijdkrachten (B.S.), stond onder commando van Prins Bernhard. Het nog niet bevrijde gedeelte van Nederland werd ingedeeld in gewesten. De leden van de B.S. verenigden zich na de oorlog in een Bond met afdelingen in het hele land.