Sondergericht Leslau

  • Sąd Specjalny we Włocławku
Identifier
002250
Dates
1940-1944
Type of Entity
Corporate Body

History

Sądy specjalne w III Rzeszy powołano bezpośrednio po dojściu Hitlera do władzy, na podstawie rozporządzenia Reichsregierung z 21.III.1933 r. W tym okresie ich właściwość ograniczała się do orzekania w sprawach dotyczących przestępstw antypaństwowych w oparciu o rozporządzenie o ochronie narodu i państwa z 28.II.1933 r. oraz wspomnianym rozporządzeniu z 21.III.1933 r. o zwalczaniu podstępnych ataków przeciwko rządowi ocalenia narodowego. W miarę upływu czasu ich kompetencje uległy znacznemu rozszerzeniu (zwłaszcza w okresie II wojny światowej). Powierzono im sprawy rozpatrywane z ustawy o zwalczaniu politycznych aktów przemocy z 04.IV. 1933 r. i zdradzie gospodarki narodowej z 12.IV.1933 r., oraz o zwalczaniu zamachów na urzędników państwowych z 13.X.1933 r. Rozporządzeniem o właściwościach sądów specjalnych z 20.XII.1934 r., nowelą do kodeksu postępowania karnego z 28.VI.1935 r. oraz rozporządzeniem z 24.IX.1935 r. przekazano im prawo do orzekania w sprawach zbrodni i występków ściganych ustawą z 20.XII.1934 r. o zwalczaniu podstępnych ataków na państwo i partię i ochronie munduru partyjnego. Poszerzenie właściwości spowodowane było również zmianami uprawnień prokuratury. Zgodnie z ustawą z 20.XI.1938 r. prokurator mógł wnieść oskarżenie także należących do sądów przysięgłych (Schwurgericht - w 1939 r. zawieszono ich działalność) lub niższych, jeśli uznał, że ze względu na wagę lub charakter czynu i szkodliwość społeczną powinno nastąpić natychmiastowe ukaranie sprawcy. Rozporządzenie o zmianach w dziedzinie prawa o ustroju sądów i wymiary sprawiedliwości z 01.IX.1939 r. pozwalało prokuratorowi wnosić do sądów specjalnych sprawy o ważniejsze występki należące do innych sądów jeżeli uznał, ze sprawca czynem swym zagrażał porządkowi i bezpieczeństwu publicznemu. W początkowym okresie wojny wydano kilka następnych rozporządzeń poszerzających kompetencje sądów specjalnych kosztem sądownictwa powszechnego, które zbiorczo uregulowano zarządzeniem 21.II.1940, w którym do właściwości sądów specjalnych przekazano m. in. przestępstwa przewidziane w rozporządzeniu z 01.IX.1939 r. o nadzwyczajnych środkach w zakresie radiofonii, zbrodnie i występki z §1 rozporządzenia o gospodarce wojennej z 04.IX.1939 r., zbrodnie z §1 rozporządzenia przeciwko wrogom narodu z 05.IX.1939 r. oraz zbrodnie z §1 i 2 rozporządzenia z 05.XII.1939 r. przeciwko przestępcom używającym przemocy. Zgodnie z rozporządzeniem z dn. 21.III.1933 r. sąd specjalny tworzono przy określonym sądzie krajowym (Landgericht) dla obszaru właściwości terytorialnej każdego wyższego sądu krajowego (Oberlandesgericht). Funkcję oskarżyciela przed sądem specjalnym pełniła prokuratura przy sądzie krajowym, w którego kręgu mieściła się siedziba sądu specjalnego. Członków sądu specjalnego powoływał przewodniczący sądu krajowego. W przypadku Sądu Specjalnego we Włocławku, powoływał icj przewodniczący Oberlandgericht Posen (Sądu Krajowego w Poznaniu). Sąd Specjalny we Włocławku istniał od stycznia 1941 r. do grudnia 1944 r., działalnością swą obejmował okręg Landgerich Leslau (Sądu Krajowego we Włocławku).

Rules and Conventions

EHRI Guidelines for Description v.1.0

Sources

  • Sezam database