Gemeentebestuur Oss, 1930 - 1960

Oss werd niet in de oorlogshandelingen van begin mei 1940 betrokken en liep in deze dagen derhalve ook geen schade op. De bezetter nam op 12 mei 1940 het bestuur van de stad over. Zoals elders probeerde hij ook hier met de bevolking aan te pappen en liet aanvankelijk zo veel mogelijk de bestaande situatie intact. Spoedig werd de voedseldistributie ingevoerd. Op 8 januari 1941 overleed burgemeester Ploegmakers. Tot zijn opvolger werd 15 mei daaropvolgend benoemd: mr. L.J.H.Ch.A. de Bourbon. De nieuwe burgemeester kon zich zeer slecht verenigen met de activiteiten van de Duitsers. Reden waarom hij twee jaar na zijn ambtsaanvaarding ontslag nam. Hij dook onder en speelde een belangrijke rol in het verzet onder andere als commandant van de Ordedienst en hoofdleider van de 5 knokploegen in dit gebied. Tijdens zijn afwezigheid werd het burgemeesterschap waargenomen door mr. J.P. Pulles van mei 1943 tot maart 1944. Korte tijd, en wel van 17 maart tot 10 augustus 1944, heeft Oss een N.S.B.-burgemeester gehad in de persoon van H. Apeldoorn. Aanvankelijk zocht Apeldoorn de gunst van de Ossenaren om zo de maatregelen van de bezetter beter door te kunnen voeren. Er werden spoedig verschillende aanslagen op hem gepleegd, omdat hij op de hoogte raakte van belangrijke details van het verzet. Op donderdag 10 augustus 1944 werd hij in de namiddag in hotel De Keurvorst van de Palts te Ravenstein door leden van de ondergrondse beweging doodgeschoten. Gemeentesecretaris G.A.J. Konig, die vrijwillig ontslag had genomen, evenals drs. F.Th.H.N. van Gulick van de gemeentesecretarie, werden, verdacht van illegale activiteiten, aangehouden en gedeporteerd naar een concentratiekamp in Duitsland. Zij kwamen daar om het leven. Belangrijk om hier te vermelden is nog het feit dat er onder de Osse bevolking bij de aanvang van de Tweede Wereldoorlog 361 inwoners waren, die als 'Jood' werden gekwalificeerd. Van hen zijn er 252 gedeporteerd. Slechts 6 Joodse inwoners overleefden de concentratiekampen en keerden in Oss terug. 246 Joodse Ossenaren vonden derhalve de dood in de concentratiekampen; een zwarte bladzijde in de geschiedenis van Oss. Toen Oss op dinsdag, 19 september 1944 de eerste geallieerde tanks zag binnentrekken en de bevrijding zich aankondigde, was Louis de Bourbon weer in de stad teruggekeerd om het burgemeestersambt op zich te nemen. Het duurde nog 6 dagen voordat de Duitsers definitief uit Oss waren verdreven. Mei 1945 bracht uiteindelijk de capitulatie van de Duitsers, in juli werd het militaire gezag opgeheven. In september werd een noodgemeenteraad gevormd, welke tot, 1946 in functie zou blijven. Op 2 september 1945 werd C.B.P. van Herpen benoemd tot gemeentesecretaris als opvolger van G.J.A. Konig. Hij zou dit tot, 1975 blijven. Het archief bevat de neerslag van de taken en activiteiten van de gemeente. Onder inventarisnummers 1-41 zijn de notulen van vergaderingen van de gemeenteraad en het College B&W te vinden. Onder de inventarisnummers 620-673 en 1378-1397 vindt u stukken betreffende personeelsaangelegenheden. Hier kunt u in de gedeeltes over de oorlogsjaren mogelijk relevante informatie vinden.