Rejencja Wrocławska

  • Regierung Breslau
  • Wrocław Regional Administration,
Identifier
172
Language of Description
English
Dates
1809 - 1945
Level of Description
Collection
Languages
  • German
Scripts
  • Latin
Source
EHRI

Extent and Medium

53471 files

Scope and Content

The collection contains i.a. – prewar issues, such as mixed marriages; Jewish assets (regulations, correspondence, lists of assets earmarked for “Aryanization”, lists of artisan workshops, and lists of land and plots belonging to Jews); regulations on arresting Jews of Polish descent; the activities and liquidation of Jewish organizations; correspondence of Wrocław Jewish community organizations on many different matters; regulations regarding changing Jewish names; applications for “award of German blood” to children from mixed marriages; official decisions on “degree of Jewish descent”; applications for permission to conclude marriages; certificates of morality issued by the police; correspondence on race policy issues; medical forms regarding sterilization; materials on Max Silberberg, one of the biggest art collectors in Wrocław, including an inventory detailing the estimated value of his seized collection; information on Jews’ bank accounts and on seizures of homes; sale contracts for Jewish assets; and correspondence with banks

Archivist Note

Entry selected by Michał Czajka from the book by Alina Skibińska, "Guide to the Sources on the Holocaust in Occupied Poland"

Rules and Conventions

EHRI Guidelines for Description v.1.0

Rejencja Wrocławska

  • Regierung Breslau
Identifier
172
Language of Description
Polish
Dates
1809 - 1945
Level of Description
Collection
Languages
  • German
Scripts
  • Latin
Source
EHRI

Extent and Medium

53471 files

Biographical History

Rejencja Wrocławska rozpoczęła działalność z dniem 23 IX 1809 r. W latach 1809-1815 obejmowała swą działalnością teren Śląska Środkowego i Górnego. Od 1816 r. w związku z utworzeniem dla Górnego Śląska odrębnej rejencji w Opolu, jej zasięg terytorialny zmniejszył się do Środkowego Śląska i obejmował nastepujące powiaty: brzeski, bystrzycki, dzierżoniowski, kłodzki, milicki, namysłowski, noworudzki, niemczański, olesnicki, oławski, strzeliński, strzegomski, sycowski, ścinawski, średzki, swidnicki, trzebnicki, wałbrzyski, wołowski, wrocławski, ząbkowicki i ziębicki. W 1932 r. skasowano powiaty: niemczański, noworudzki, strzegomski, ścinawski i ziębicki, włączając ich teren do sąsiednich powiatów. Działalność rejencji Wrocławskiej ustała w 1945 r.

Scope and Content

I. Wydział ogólny (Allgemeine Abteilung)

  1. Biuro Spraw Wewnętrznych /1821-1944/ 1-348 Organizacja i admnistracja, kancelaria i registratura, ogólne sprawy personalne, statystyka.
  2. Biuro Policyjne /1816-1945/ 349-438 Zarządzenia i okólniki, sprawy personalne, sprawozdania dotyczące ksztaltowania się cen.
  3. Biuro Komunalne /1743-1945/ 439-5338 Ordynacje miejski i gminne, wybory do sejmików powiatowych, sprawy hipoteczne, podatkowe, kasowe, budżety i kredyty dla powiatów, spisy ludności, pomoc udzielana "Osthilfe", sprawy gmin, akta tzw. GPA (Gemeindeprüfungsamt), wyniki kontroli gospodarczej gmin, wykorzystanie kredytów itp....
  4. Biuro Prawne /1728-1944/ 5339-7471 Stowarzyszenia, związki, korespondencja, kasy oszczędnościowe, pożyczkowe i zapomogowe, fundacje, legaty, szpitale, zakłady opiekuńcze, spadki, ubezpieczenia.
  5. Biuro do Spraw Urzędów Stanu Cywilnego /1836-1944/ 7472-7868 Działaność urzędów stanu sywilnego na terenie rejencji, ich zasięg terytorialny, obsada personalna, zmiany nazwisk, małżeństwa mieszane.
  6. Biuro Medyczne /1743-1945/ 7869-8491 Szkoły pielęgniarskie, akuszerskie, dentystyczne, masażystów, badania żródeł leczniczych, urządzenia kanalizacyjne, analizy wody pitnej, zanieczyszczenia rzek, działalność urzędów zdrowia, personel lekarski, szczepienia ochronne, szpitale, apteki, badania bakteriologiczne, zwalczanie epidemii, sterylizacja.
  7. Biuro Weterynaryjne /1844-1944/ 8492-8587 Statystyka, zarządzenia sanitarne, zwalczanie chorób u zwierząt, badanie mięsa.
  8. Biuro Wojskowe /1835-1945/ 8588-8635 Sprawy organizacyjne i personalne, opieka religijna w wojsku, weterani wojenni, sprawy graniczne.
  9. Biuro do Spraw Obcokrajowców /1916-1944/ 8636-8648 Rejestry przynależności, państwowość,zatrudnienie robotników-obcokrajowców.
  10. Biuro Komunikacyjne /1822-1945/ 8649-9800 Zarządzenia i przepisy, wytyczne i budowa dróg, opłaty drogowe i mostowe, szosy, linie kolejowe, tramwajowe, budowa autostrad, kontrola ruchu drogowego, statystyka.
  11. Biuro Przemysłowe /1810-1945/ 9801-12700 Rzemiosło, cechy, nakłady na rozwój przemysłu,przemysł tkacki w powiatach górskich, położenie tkaczy śląskich, różne gałęzie przemysłu, ruch robotniczy-strajki, walka o płace, browary, gorzelnia, inspekcje przemysłowe,rejestracja i konfiskata mienia żydowskiego w okresie hitlerowskim, nadzór nad realizacją zarządzeń w tej dziedzinie.
  12. Biuro Pomocy Społecznej /1915-1943/ 12701-12719 Zarzadzenia, sprawy organizacyjne, pomoc zimowa, zapomogi.
  13. Biuro Wywłaszczeniowe /1888-1938/ 12720-12775 Wywłaszczenie na mocy różnych przepisów, orzeczenia rzeczoznawców w tym zakresie.
  14. Biuro do Spraw Kas Powiatowych /1913-1944/ 12776-12940 Przepisy, regulaminy, zarządzenia, budżety, sprawy rachunkowe, personel, kasy terenowe.
  15. Biuro Policji Budowlanej /1809-1938/ 12941-13165 Zarządzenia, przepisy i nadzór budowlany, budowy i remonty w poszczególnych powiatach rejencji.
  16. Biuro Budownictwa Naziemnego /1816-1945/ 13166-13775 Sprawy organizacyjno-administracyjne, budowy i remonty różnych budynków publicznych jak urzędy, więzienia, sądy, zamki, kościoły, kliniki, klasztory, teatry, uniwersytet.
  17. Biuro do Spraw Bezrobocia /1901-1945/ 13776-13974 Zapotrzebowanie na siłę roboczą, przepisy i zarzadzenia, opieka nad bezrobotnymi, roboty publiczne.
  18. Biuro Wodne /1763-1945/ 13975-15886 Urzadzenia wodne, policja rzeczna, powodzie i szkody wyrzadzone przez nie, zanieczyszczenie rzek, regulacja rzek, melioracje.
  19. Biuro Rolne /1790-1944/ 15887-16046 Klęski żywiołowe, sprzedaze gruntów, osadnictwo, problemy zatrudnienia, robotnicy rolni, hodowla bydła i koni, pszczelarstwo, łowiectwo, szkodniki, ochrona przyrody, statystyka.
  20. Biuro Opieki nad Młodocianymi /1939-1944/ 16047-16076 "Hitlerjugend", sprawy personalne, epidemie, nieszcześliwe wypadki, obozy.
  21. Biuro Budownictwa Mieszkaniowego /1918-1944/ 16077-16622 Budowa domków jednorodzinnych, budowa mieszkań dla robotników rolnych, pożyczki, dotacje państwowe, plany zatrudnienia.
  22. Aneks. /1920-1944/ 16623-16970 Jeńcy wojenni i ksiega optantów, dopływ.

II. Wydział do Spraw Kościołów i Szkół (Abteilung für Kirchen und Schulwesen)

  1. Sprawy szkolne /1833-1944/ 1-48 Zarządzenia, opieka nad dzieckiem, szkoły elementarne, szkoły prywatne, szkoły dla dziewcząt, Zakłady Przygotowawcze we Wrocławiu i innych miastach na terenie rejencji.
  2. Sprawy kościelne /1776-1944/ 49-89 Kościoły, parafie podległe "Patronats Baufonds", fundacje i zakłady dobroczynne na terenie rejencji.

III. Wydział Domen i Lasów (Abteilung für Domänen und Försten) Zarząd Domen (Domänenverwaltung) Nie zachowały się akta Zarządu Lasów.

  1. Akta ogólne /1806-1945/ 1-643 Zarządzenia dotyczace spraw organizacyjnych, gospodarczych, finansowych, administracyjnych, okólniki ministerialne i rejencyjne, konferencje, przepisy dot. Dzierzaw, stany posiadania domen, administracja kancelarii, brakowanie akt, personel, kontrola, statystyka, ogólne sprawy gospodarcze i podatkowe domen, sprawy rachunkowe, budowlane, szkoły, drogi, podróże slużbowe, spraeozdania, zniesienie obwodów majatkowych, dzierżawy.
  2. Akta Kontroli Domenowej /1800-1944/ 644-698 budżety Zarządu Domen, zamknięcie kasowe, kontrola podległych jednostek, budżety trzyletnie.
  3. Akta Rent Amortyzacyjnych /1850-1943/ 699-749 Statystyka, sprawy ogólne, zarządzenia, sprawy rachunkowe, renty amortyzacyjne poszczególnych powiatów, kasy powiatowe, podatki.
  4. Sprawy Procesowe /1815-1944/ 750-789 Przepisy, koszty, wykazy procesów, akta procesowe.
  5. Akta Urzędów Rentowych (Rentamt) podległych Zarządowi Domen Rejencji Wrocławskiej - ułożone alfabetycznie według miejscowości, w których miały siedziby. /1604-1945/ 790-7402 Organizacja i administracja poszczególnych urzędów, stan ich zagospodarowania. Gospodarka przetwórcza- gorzelnie,browary,tkalnie, cegielnie, młyny, garbarnie, kużnie, glinianki i ich dzierżawy, czynsze, sprawy sporne, zwalnianie od świadczeń, oszacowania, sprzedaż, dzierżawa ziemi, sprawy finansowe (wydatki, dochody, podatki, rozliczenia, odszkodowania, zapomogi dla ludności w wypadku klęsk żywiołowych lub nieurodzaju). Sprawy gminne,obsadzanie sołectw. Kościoły, szkoły, domy dla ubogich. Położenie robotników rolnych,słuzby folwarcznej i właścicieli gruntów chłopskich, ciężary ludności wiejskiej i ich likwidacja. Wysokość świadczeń, czynszów, danin, opłat podział wspólnoty gminnej. Opłaty sądowe, sprawe hipoteczne, sprawy opiekuńcze, dziedziczenia, jurysdykcji. Więzienia, urzędy policyjne, dochodzenia, kary pieniężne, włóczęgostwo. Budownictwo naziemne i wodne, drogi i mosty, groble, kanały, oczyszczanie rzek i rowów, remonty budynków, elektryfikacja.
  6. Akta majatków Kamieniec Ząbkowicki i Nowy Dwór pow. Trzebnicki /1867-1944/ 7403-7970 Zarządzenia, sprawy gospodarcze, budowlane. Podatkowe, kasowe, rachunkowe, ubezpieczeniowe, osadnictwo, ksiegi naturaliów, ksiegi bydła, paszy.
  7. Akta dotyczące obszaru Rejencji Opolskiej, Legnickiej i Poznańskiej /1803-1892/ 7971-7978 Sprawy finansowe, procesowe, katastralne, pomiarowe.
  8. Kontrakty kupna, sprzedaży, dzierżaw. /1662-1845/ 7979-8256 Ułożone alfabetycznie według urzędów rentowych, a w ich ramach według miejscowości.
  9. Inwentarze niemieckie. 8257-8293 9a. Dopływ 8294-8299
  10. Kontrakty i recesy ujęte w inwentarzu niemieckim /1808-1944/ 65 j.a.

IV. Zarząd Katastralny (Katasterverwaltung)

  1. Akta ogólne - generalia /1822-1944/ 1-149 Zarządzenia i przepisy, pomiary, urzędnicy, personel techniczny, spraey szkoleniowe, kasowe, rachunkowe, urzędy podległe, nanoszenie zmian na mapach, podział i granice obwodów gminnych, podatki,szacunki gruntów, sprawozdania roczne.
  2. Akta katastralne poszczególnych miejscowości - ułożone alfabetycznie w ramach powiatów (Kreis), a następnie również alfabetycznie - powiatami. /1804-1945/ 150-7111 Zachowały się akta następujących powiatów: Wrocław-miasto i powiat, Brzeg, Ząbkowice Śl., Kłodzko, Góra, Bystrzyca Kł., Milicz, Ziębice, Namysłów, Środa Śląska, Nowa Ruda, Niemcza, Oleśnica, Oława, Dzierżoniów, Świdnica, Ścinawa, Strzelin, Strzegom, Trzebnica, Wałbrzych, Syców, Wołów, Żmigród. Zawartość: pomiary gruntów i budynków, spisy właścicieli nieruchomości z podaniem ich pochodzenia społecznego, wysokość rocznego dochodu, wymiaru podatku gruntowego i od budynków, wykazy statystyczne, wykazy zmian własności, opis parcel, opis jakości i rodzaju gruntu.

V. Akta osobowe pracowników Rejencji Wrocławskiej (Personalakten) /XIX-XX w/ 1803 j.a. 19 mb. Akt nie zinwentaryzowanych.

  1. Kościoły /1817-1943/ 1-1972 Budowa, przebudowa i odbudowa kościołów ewangelickich i katolickich, plebanii, budynków mieszkalnych i gospodarczych.
  2. Szkoły /1812-1944/ 1-1590 Budowa, odbudowa i przebudowa budynków szkolnych, mieszkalnych i gospodarczych.
  3. Domeny /1817-1943/ 1-1378 Budowa, odbudowa i przebudowa czworaków, gorzelni, cegielni, stajni, chlewni, obór, szop, spichlerzy, kurników, owczarni, karczm, budynków administracyjnych, kuzni, młynów, leśniczówek.
  4. Plany miast /1782-1944/ 1-702 Miasta na terenie Rejencji Wrocławskiej w układzie alfabetycznym.
  5. Lasy /1746-1942/ 1-727 Budowa, odbudowa i przebudowa budynków mieszkalnych i gospodarczych, leśniczówek, nadleśnictw.
  6. Sądy, więzienia, zakłady poprawcze /1839-1941/ 1-641 Budowa, odbudowa i przebudowa budynków.

VII. Budynki Miejskie /1846-1939/ 1-57 Budowa, odbudowa i przebudowa zamków, zakładów przemysłowych, ratuszy, posterunków żandarmerii i straży granicznej. We Wrocławiu gmachy byłego Archiwum, sądów, urzędów administracji, szpitali, koszar, policji. VIII. Mapy topograficzne /1828-1944/ 1-1123 Mapy poszczególnych miejscowości w układzie alfabetycznym. (209 j. wyłączono do zesp. Nr 328-Zbiór map topograficznych)

IX. Kataster /1900-1902/ 1-472 Mapy i plany gmin i obwodów dworskich w układzie alfabetycznym.

Mapy nie zewidencjonowane. XIX-XXw.

Archivist Note

Selected by Agnieszka Wasiak from database SEZAM.

Rules and Conventions

EHRI Guidelines for Description v.1.0