Hanemann-Kelemen, familie
Extent and Medium
0,25 m (28 inventarisnummers)
Biographical History
Moses (roepnaam Moritz en later Mau) Hanemann wordt geboren op 14 februari 1899 in Memel, Litouwen. In het najaar van 1931 vestigt Mau zich in Amsterdam, om daar samen met zijn broer Benno directeur te worden van NoHaKa, een bedrijf dat benzine en olie importeert via Litouwse dochterondernemingen. Benno vertrekt begin 1940 naar de Verenigde Staten. Gertrud (Gerty) Kelemen wordt geboren op 2 april 1909 in Wenen. In 1938 vlucht Gerty, die werkt in de luxe textielzaak van haar vader en verhalen in kranten publiceert, van Oostenrijk naar Londen, waarbij zij onderweg contact krijgt met Mau. Op 24 juli 1939 trouwen ze op het Litouwse consulaat in Londen, om zich vervolgens in Amsterdam te vestigen. Op 13 oktober 1941 wordt hun dochter Bila geboren. Op 20 juni 1943 worden Mau en Gerty bij een razzia uit hun huis weggehaald en naar Westerbork gedeporteerd. Bila is enkele uren daarvoor door een voormalig dienstmeisje meegenomen en zal, met hulp van vriendin Julia Guttmann, onder de naam Catharina Johanna (Ineke) Mulder onderduiken bij de familie Sandstra. Op 15 februari 1944 worden Mau en Gerty vanuit Westerbork gedeporteerd naar Bergen-Belsen. Eind januari 1945 worden zij, dankzij hun valse Zuid-Amerikaanse paspoorten, geselecteerd voor transport naar Zwitserland. Ze worden overgebracht naar Würzach, een interneringskamp vlak bij de Zwitserse grens, waar zij bevrijd zullen worden. Na de bevrijding keert het echtpaar, dat na de bezetting van Litouwen door de Sovjet-Unie statenloos is en derhalve problemen ondervindt bij de repatriëring naar Nederland, via Parijs op 3 augustus 1945 terug naar Nederland, waar zij herenigd worden met Bila, die als eerbetoon aan de familie Sandstra haar onderduiknaam Ineke zal aanhouden. Op 7 november 1946 wordt Dorith, de tweede dochter van Mau en Gerty geboren. Mau overlijdt in 1969 en Gerty in 1993.
Archival History
Het archief is gevormd in de periode 1895-1993.
Het archief is in januari 2011 geschonken aan het NIOD door Ineke Fenger-Hanemann, dochter van Moses Hanemann en Gertrud Kelemen.
Acquisition
Het archief is eigendom van het NIOD.
Scope and Content
Het archief bestaat hoofdzakelijk uit persoonlijke documenten en correspondentie. Daarnaast zijn er ook knipselalbums, persoonlijke aantekeningen, foto's en audiovisuele documenten.
Appraisal
Na ontvangst door het NIOD zijn enkele (dubbele) fotokopieën vernietigd tijdens de bewerking van het archief.
Accruals
Aanvullingen worden niet verwacht.
System of Arrangement
Bij de ordening van het archief is voor zover mogelijk de bestaande ordening aangehouden. Er is een chronologische ordening aangebracht in de persoonlijke documenten, waaronder een indeling op Vóór de oorlog, Duitse bezetting en Ná de oorlog.
Conditions Governing Access
Volledig openbaar
Openbaarheid
Het archief is in zijn geheel openbaar.
aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 534, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
Conditions Governing Reproduction
Behoudens de algemene regels die gelden voor het vermenigvuldigen van stukken gelden geen beperkingen voor de reproductie.
Physical Characteristics and Technical Requirements
De materiële toestand van de archiefstukken verzet zich niet tegen gebruikelijke raadpleging van de originelen in de studiezaal van het NIOD.
Note(s)
Het echtpaar Mau en Gerty Hanemann ging in februari 1944 op transport naar Bergen-Belsen. Dankzij hun valse Zuid-Amerikaanse paspoorten kwamen zij in aanmerking voor uitwisseling naar Zwitserland. Na de oorlog werden zij herenigd met hun dochtertje dat in Nederland ondergedoken was.
Sources
citeer- en aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd onder vermelding van: archief 534, inv.no. ...
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna volstaat een verkorte aanhaling: NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, Amsterdam, archief 534, Familie Hanemann-Kelemen, inv.no. ... NIOD, archief 534 Hanemann-Kelemen, inv.no. ...
Process Info
De inventaris is in 2019 vervaardigd door Femke Jacobs.
Subjects
- Families en Personen
- Joden - Zie ook: Gemengd gehuwden, Halfjoden, Kwartjoden
- Jodenvervolging - Zie ook: Endlösung
- Tweede Wereldoorlog