Urząd Skarbowy Prowincji Dolnośląskiej we Wrocławiu

  • Oberfinanzpräsident Niederschlesien-Breslau
  • Lower Silesian Provincial Revenue Office in Wrocław
Identifier
246
Language of Description
Polish
Dates
1919 - 1945
Level of Description
Collection
Languages
  • German
Scripts
  • Latin
Source
EHRI

Extent and Medium

13802 files

Biographical History

Do końca I wojny światowej państwo niemieckie nie miało jednolitej organizacji władz skarbowych i systemu podatkowego. Sprawy te poszczególne kraje związkowe rozwiązywały we własnym zakresie. W Prusach - po reformach Steina i Herdenberga - zarząd podatków i ceł powierzono początkowo rejencjom. Już jednak w latach dwudziestych XIX w. w poszczególnych prowincjach pruskich powołano do życia odrębne urzędy, tzw. dyrekcje podatkowe (Provizialsteuerdirektion), które przejęły od rejencji zarząd ceł i podatków pośrednich. Dyrekcję Podatkową dla Prowincji Śląskiej z siedzibą we Wrocławiu utworzono na mocy zarządzenia z dn. 31.VIII.1827r. Administracyjnie podlegała naczelnemu prezesowi we Wrocławiu, a kompetencyjnie ministrowi finansów. W 1908 r. przemianowano ją na Naczelną Dyrekcję Ceł we Wrocławiu (Oberzolldirektion). Dopiero na mocy ustawy z dn. 10.IX.1919r. wprowadzono w Niemczech jednolitą administrację skarbową. Powołano wówczas do życia krajowe urzędy skarbowe (Landesinanzamt), obejmujące swoim zasięgiem teren danej prowincji. Przejęły one - wraz z aktami - wszystkie kompetencje zlikwidowanych dyrekcji ceł, jak również zarząd podatków bezpośrednich pozostających dotychczas w gestii rejencji. Na czele krajowego urzędu skarbowego stał prezes mianowany przez ministra finansów i przed nim odpowiedzialny. Urząd dzielił się na trzy wydziały:

  1. Prezydialny,
  2. Podatków bezpośrednich,
  3. Podatków pośrednich i ceł. W terenie podlegały mu urzędy skarbowe (Finanzamt) i urzędy celne (Zollamt). Przy krajowych urzędach skarbowych działały sądy finansowe (Finanzgericht), roztrzygające sporne sprawy skarbowe. W 1937 r. Krajowy Urząd Skarbowy we Wrocławiu został przekształcony w "Oberfinanzpräsident Schlesien", a w 1941r. w "Oberfinanzpräsident Niederschlesien". Działalność urzędu ustała na wiosnę 1945r.

Scope and Content

I. Sprawy organizacyjno-administracyjne. /1854-1945/ 1-1485: Okólniki i zarządzenia, organizacja i administracja władz skarbowych wszystkich szczebli, w tym jednostki własnej i podległych urzędów skarbowych i celnych, nadzór nad jednostkami podległymi, plany i sprawozdania, statystyka, posiedzenia i narady, zarząd majatkiem przepadłym na rzecz Rzeszy na mocy specjalnego ustawodawstwa hitlerowskiego, przejęcie zarządu nad środkami przeznaczonymi na budownictwo mieszkaniowe i akcję osiedleńczą, osadnictwo na terenach przygranicznych, ulgi podatkowe, pomoc dla małych i średnich zakładów na terenach przygranicznych, współudział w tzw. pomocy wschodniej, zakłady podlegające kontroli, gospodarka w okresie II wojny światowej, pomoc państwa dla zawierających związki małżeńskie i z okazji urodzenia dziecka. II. Sprawy personalne. /1882-1945/ 1486-2027: Akta normatywne, uposażenie, obsadzanie stanowisk, tytuły słuzbowe, opinie, skargi, zajęcia uboczne, świadczenia, sprawy emerytalne, opieka nad wdowami i sierotami, szkolenie pracowników. III. Sprawy budżetowo - kasowe. /1919-1944/ 2028-2266: IV. Szkolenie pracowników. /1891-1941/ 2267-2286: Przepisy, sprawozdawczość, egzaminy. V. Podatki bezpośrednie. /1908-1945/ 3162-3180: Ustawodawstwo podatkowe, zarządzenia wykonawcze, tzw. podwójne opodatkowanie, podatek obrotowy, podatek od nabycia ziemi, od totalizatora i loterii, podatek od obrotu kapitałem, podatek wekslowy, podatek samochodowy, ubezpieczeniowy i transportowy, statystyka, zwolnienia, ulgi podatkowe, kary. VI. Podatki terenowe. /1929-1944/ 3162-3180: Podatki pobierane na rzecz danej prowincji czy gminy tj. gruntowy, mieszkaniowy, od rzemiosła od spożyczia mięsa, stemplowy. VII. Sprawy celne. /1823-1944/ 3181-3678: Ustawy i przepisy, taryfy, unia celna Europy Środkowej, prawo celne w innych krajach, obrót towarowy z zagranicą i w kraju, ograniczenia i zakazy dotyczace wywozu i przewozu towarów, umowy graniczne, drogi celne, miejsca przeładunkowe i składy. VIII. Podatki pośrednie. /1847-1944/ 3673-3845: Podatki od spożycia tytoniu, wódki, piwa, wód mineralnych, cukru, soli, zapałek, kart do gry, od uboju, wykonanie ustaw. IX. Konfiskata mienia żydowskiego. /1934-1945/ 1-3821: Każda jednostka dotyczy jednej rodziny żydowskiej, której na mocy specjalnej ustawy hitlerowskiej, władze skarbowe skonfiskowały mienie. Zawiera imię i nazwisko głowy i członków rodziny, adres i wykaz skonfiskowanego mienia. Akta posiadają układ alfabetyczny według nazwisk. Aneks: sprawy celne /1928-1944/ 3846-3864: Zakładanie i organizacja urzędów celnych, regulowanie spraw celnych między Polską a Niemcami po I wojnie światowej, polsko-niemieckie sprawy celne w okresie XX-lecia międzywojennego. Dopływ: Sprawozdania z kontroli finansowych. /1928-1944/ 1-2481: Akta ułożono alfabetycznie według powiatów, a w ich obrębie według nazw miejscowości. Następnie zastosowano podział według następujących branż: przemysł, handel, banki, majątki ziemskie. Akta nie zinwentaryzowane: /XIX-XXw./ 3606j. Akta personalne bez ewidencji.

Archivist Note

Selected by Agnieszka Wasiak from database SEZAM.

Rules and Conventions

EHRI Guidelines for Description v.1.0