Akta prokuratur niemieckich Rejencji Ciechanowskiej

  • Staatsanwaltschaft bei dem Landgericht Zichenau und Amtsanwaltschaft Zichenau
Identifier
1205
Language of Description
Polish
Dates
1940 - 1944
Level of Description
Collection
Languages
  • German
  • Polish
Scripts
  • Latin
Source
EHRI

Extent and Medium

522 files

Biographical History

Prokuratura przy Sądzie Krajowym w Ciechanowie /Staatsanwaltschaft bei dem Landgericht Zichenau und Amtsanwaltschaft Zichenau/ działająca w okresie okupacji hitlerowskiej w Ciechanowie została powołana przez niemiecki aparat sprawiedliwości dla ścigania przestępstw popełnionych przez ludność polską na szkodę III Rzeszy i narodu niemieckiego. Utworzona ona została wraz z powołaniom sądownictwa niemieckiego na wschodnich terenach wcielonych do Rzeszy. Pierwsze wzmianki o działalności sądownictwa niemieckiego znajdujemy w sprawozdaniu nadprokuratora w Królewcu przesłanym do Ministerstwa Sprawiedliwości Rzeszy z dnia 3 marca 1940 roku. Prokuratura przy Sądzie Krajowym w Ciechanowie właściwością miejscową obejmowała teren Rejencji Ciechanowskiej i byto również urzędem oskarżającym przed Sondergerichtem /sadem Specjalnym/ działającym przy Ladsgerichcie Zichenau. Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z 9 grudnia 1935 r. zalecało, aby w jednym ręku skupiono sprawy karne podległe kompetencji różnych sądów /Sondergericht i Landgericht/. Dla usprawnienia działalności sądownictwa w szczególnie Sondergerichtu zalecono wydanie w porozumieniu z nadprokuratorem zarządzenia aby Sondergerichty i placówka urzędu oskarżającego wraz ze swoją kancelarią urzędowały w jednym pomieszczeniu. Tak więc na terenie Regencji Ciechanowskiej istniały: Prokuratura przy Sądzie Krajowym w Ciechanowie stanowiąca również prokuraturę dla Sondergerichtu przy Sądzie Krajowym w Ciechanowie oraz prokuratury Amtsanwalttschaft działające przy odpowiednich Sądach Obwodowych - Amtsgerichtach. Działalność Prokuratury opierała się na przepisach zawartych w rozporządzeniu Rady ministrów do obrony Rzeszy z dnia 4 grudnia 1941 r. Rozporządzenie to wprowadziło nowe przepisy prawa karnego materialnego kształtując w obrębie proces karny. Obowiązywała zasada, że sąd i prokurator stosują procedurę w oparciu o niemieckie postępowanie karne wg. swego uznania. W przypadku uznania, że wskazane jest szybkie i gruntowne przeprowadzenie procesu, mogą oni odstąpić od przepisów prawa o ustroju sądów i prawa o postępowaniu karnym. W zakresie ścigania obowiązywała zasada oportunizmu. "Prokurator ściga przestępstwa Polaków i Żydów, których ściganie uważa nakazane przez interes publiczny" /art.. IV rozp./. Zasada pozwalała niemieckim prokuratorom na zaniechanie ścigania czynów przestępczych, które w jakikolwiek sposób osłabiają naród polski nie zagrażając bezpieczeństwu narodu niemieckiego. Sprawy, w których oskarżonymi byli Polacy i Żydzi rozpatrywały Sądy Specjalne /Sondergericht / lub sądy obwodowe /Amtsgericht /. Prokurator miał prawo wnosić do sądu specjalnego oskarżenie w każdej sprawie zaś do sądu obwodowego tylko wtedy, jeśli nie przewidywał kary wyższej niż 5 lat obozu karnego lub 3 lata obostrzonego obozu karnego /art. V rozp./. Przedstawione przepisy "prawa" karnego przeciwko Polakom i Żydom naruszają podstawowe zasady prawa narodów cywilizacyjnych. Według tego "prawa" dyspozycje materialne ujęte są w sposób tak ogólnikowy i nie sprecyzowany, że pozwalają na stosowanie kary śmierci w każdym przypadku uznania czynu za poważne przestępstwo, lub też za czyn nie będącym przestępstwem, ale szkodzący dobru Rzeszy lub narodu niemieckiego. Kara śmierci stosowana jest według tego "prawa" jako reguła do wszystkich przypadków w wyjątkiem tych, które sąd uzna za mniej ciężkie. Ocena tych czynów jako zasługujących na karę uzależniona jest od tak nieuchwytnych kryteriów jak: "nieprzyjazne usposobienie" albo "szczególnie niskiej pobudki". Tak ujęte przepisy godzą przede wszystkim w ustaloną przez współczesne prawa karne zasadę: nullum crime, nulla poenasine lege. Struktura organizacyjna i podział czynności w prokuraturze oparte były na zarządzeniu Generalnego Prokuratora. Ustaleniem zakresu obowiązków poszczególnych prokuratorów zajmował się nadprokurator przy Landgerichtcie. Prokuratura dzieliła się na oddziały - w roku 1940 występują akta z sygnaturami 6-ciu oddziałów, od roku 1941 oddziałów jest 7. Zakresu uprawnień poszczególnych oddziałów nie udało się ustalić. Prokuratura przy Amtsgerichtach nie miała podziału na oddziały.

Scope and Content

W zespole znajdują się akta dochodzeń oraz akta podręczne prokuratur niemieckiej rejencji ciechanowskiej. Akta zawierają zarządzenia Ministra Sprawiedliwości Rzeszy, Prokuratury Generalnej w Królewcu, Prezesa Sądu Krajowego w Ciechanowie oraz Landratów i Gestapo w Ciechanowie dotyczące podziału i organizacji pracy w organach wymiaru sprawiedliwości, postępowania z więźniami, stosowania kar wobec Polaków. Listy imienne osób skazanych przez Sady Obwodowe rejencji ciechanowskiej, na obóz pracy, sprawozdania z działalności Prokuratur. Akta dochodzeń dotyczą nielegalnego handlu, uboju, przekraczania granicy, przemytu, sabotażu, wrogiego stosunku do władz niemieckich.

Archivist Note

Selected by Agnieszka Wasiak from database SEZAM.

Rules and Conventions

EHRI Guidelines for Description v.1.0