Akta miasta Gąbina

  • Files of the Town of Gąbin
Identifier
2
Language of Description
Polish
Dates
1812 - 1950
Level of Description
Collection
Languages
  • German
  • Polish
  • Russian
Scripts
  • Cyrillic
  • Latin
Source
EHRI

Extent and Medium

810 files

Biographical History

Gąbin to jedno z najstarszych miast Mazowsza, pierwsze wzmianki pochodzą z r. 1222, jako miasto występuje w dokumentach od r. 1322. [...] 12 listopada 1918 r., dzień po opuszczeniu Gąbina przez Niemców, utworzono 15-osobową Tymczasową Radę Miejską, która powołała na swym pierwszym posiedzeniu Komisje: Finansową, Leśną, Sanitarną, Wojskową, Szkolną, Likwidacyjną, Aprowizacyjną, Filantropijną i Rewizyjną. Zgodnie z tymczasową ustawą o samorządzie miejskim z 4 lutego 1919 r. do zakresu działania gminy miejskiej należało: zarządzanie majątkiem gminy, jej dochodami i wydatkami, budowa i utrzymanie dróg, mostów, ulic i placów, zakładanie i utrzymanie środków komunikacji, urządzeń wodociągowych i kanalizacji, oświetlenia, opieka nad ubogimi, utrzymanie zakładów dobroczynnych, ochrona zdrowia publicznego, aprowizacja, popieranie przemysłu i handlu, opieka nad oświatą i kulturą. Przedstawicielką, organem uchwałodawczym i kontrolującym w sprawach z zakresu działania gminy miejskiej była Rada Miejska, która zastąpiła Tymczasową Radę Miejską. Jej pierwsze posiedzenia odbyło się 27.04.1919 r. Rada ustanawiała zasady zarządzania i użytkowania majątkiem gminy, nabywania i sprzedaży nieruchomości, uchwalania budżetu, opłat i podatków, pożyczek, kontrolowała działalność zarządu miejskiego, wybierała członków Magistratu i Prezydium Rady. Organem wykonawczym i zarządzającym był Magistrat, który składał się z burmistrza, jego zastępców i ławników, wybieranych na 3 lata. Burmistrz był jego kierownikiem i przedstawicielem oraz zarządzał miejscową policją. Do czynności Magistratu należało: wykonywanie uchwał Rady Miejskiej, zarządzanie majątkiem miejskim, prowadzenie przedsiębiorstw miejskich, sporządzanie projektów budżetów, sprawozdań finansowych, ustalanie wymiaru podatków i powinności gminnych, mianowanie i zwalnianie pracowników miejskich. Nadzór nad miastem w I-szej instancji w tym okresie sprawował Wydział Powiatowy w Gostyninie. Ustawa z 1933 r. zmieniła nazwę Magistrat na Zarząd Miejski oraz ustanowiła burmistrza przełożonym gminy miejskiej. W latach okupacji hitlerowskiej ustała działalność samorządu, na czele miasta stał burmistrz komisaryczny, którego działalność ograniczała się do wykonywania poleceń niemieckich władz okupacyjnych. Po wyzwoleniu na mocy ustawy z 11.09.1944 r. i z 14.01.1946 r. oraz dekretu PKWN z 23.11.1944 r. organem przedstawicielskim i organem władzy państwowej w mieście została Miejska Rada Narodowa w Gąbinie, której zebranie organizacyjne odbyło się 21.01.1945 r. Jej organem wykonawczym był powołany dn. 27.01.1945 r. Zarząd Miejski w Gąbinie na czele z burmistrzem, wybieranym przez Radę, a zatwierdzanym przez Urząd Wojewódzki. Uchwałą Rady Państwa o powołaniu jednolitej władzy państwowej z dn. 20.03.1950 r. zlikwidowano Zarząd Miejski w Gąbinie, a jego dotychczasowy zakres właściwości przejęło Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gąbinie. [Na podstawie wstępu do inwentarza, oprac. Cz. Gąska, Płock 1974]

Scope and Content

I.-IV. not relevant V. Komitet Obywatelski w Gąbinie l. 1914-1915 (sygn. 469): protokoły posiedzeń i rezolucje, plan nowo założonego cmentarza żydowskiego w m. Gąbinie. VI. Magistrat der Stad Gombin l. 1915-1918 [1919] (sygn. od 470 do 538): korespondencje z władzami wojskowymi, powiatowymi, sądowymi, materiały wyborcze do Rady Miejskiej w r. 1917, protokoły posiedzeń Rady, sprawy gospodarczo-finansowe, podatek miejski, akta ubezpieczeń od ognia, dane statystyczne (wykazy kościołów i duchowieństwa, młodzieży szkolnej, robotników i rzemieślników chcących wyjechać do Niemiec), sprawy zdrowia publicznego, dokumenty do akt stanu cywilnego, osób wyznania niechrześcijańskiego Gombińskiego Bożniczego Okręgu, lista osób urodzonych w l. 1866-1899, akta dotyczące 4-klasowej szkoły Polskiej Macierzy Szkolnej. VII. Rada Miejska m. Gąbina l. 1918-1929 (sygn. od 539 do 550): protokoły posiedzeń Rady, komisji, sprawozdania z działalności, akta dotyczące Komitetu Rady Obrony Państwa i Plebiscytu, zapomogi dla rodzin żołnierzy, protokoły Komitetu Budowy Szkoły Podstawowej w Gąbinie. VIII. Magistrat miasta Gąbina l. 1918- 1933 [1934] (sygn. od 551 do 702) tj.:

  1. Dział I - Akta personalne l. 1919-1927 (sygn. od 551 do558): akta personalne pracowników miejskich;
  2. Dział II - Akta samorządu miejskiego l. 1920-1931 (sygn. od 559 do 573): statystyka (np. stanu zaludnienia, zatrudnienia) wykazy właścicieli zakładów rzemieślniczych, spisy członków Rady Miejskiej i Magistratu, materiały dotyczące plebiscytu (plakaty, odezwy) i obsługi wyborów, akta obchodów 10-lecia Niepodległości Polski oraz odparcia najazdu bolszewików (tablice poległych z Gąbina), akta nadania honorowego obywatelstwa miasta Gąbina Marszałkowi J. Piłsudskiemu;
  3. Dział III - Finanse i rachunkowość l. 1919-1934 (sygn. od 574 do 611 oraz sygn. 802): budżety, sprawozdania finansowe, akta pożyczek, podatków, dzierżaw, ubezpieczeń wzajemnych od ognia;
  4. Dział IV - Przedsiębiorstwa Miejskie l. 1918-1932 (sygn. od 612 do 628 oraz sygn. 803): korespondencja, rozliczenia, rewizje przedsiębiorstw miejskich, np. torfiarni, lasu miejskiego, elektrowni, cegielni, rzeźni miejskiej;
  5. Dział V - Zdrowotność i Szpitalnictwo l. 1920-1929 (sygn. od 629 do 636 oraz sygn. 804): korespondencja w sprawach szpitala zakaźnego, ambulatorium, budowy kąpieliska;
  6. Dział VI - Opieka Społeczna i Dobroczynność Publiczna l. 1920-1932 (sygn. od 637 do 647): rachunki i zaopatrzenie ochronki miejskiej, protokoły posiedzeń Komisji Dobroczynności, listy ofiar na rzecz pogorzelców, fundusz bezrobocia;
  7. Dział VIII - Upiększenie miasta i budownictwo l. 1924-1930 (sygn. od 648 do 653 oraz sygn. 805): pozwolenia na budowę, projekty domów, naprawa ulic, remonty;
  8. Dział IX - Bezpieczeństwo publiczne l. 1919-1930 (sygn. od 667 do 682): sprawy poszukiwania osób, aresztu miejskiego, akta dotyczące repatriantów i emigrantów;
  9. Dział X - Oświata i Kultura l. 1920-1930 (sygn. od 667 do 682): akta budowy Domu Ludowego, Szkoły Powszechnej, rozdziału stypendiów;
  10. Dział XI - Sprawy Wojskowe l. 1923-1930 (sygn. od 683 do 685): korespondencja;
  11. Dział XII - Różne l. 1919-1938 (sygn. od 686 do 702 oraz od 806 do 807): korespondencja ogólna Magistratu, cenniki na artykuły pierwszej potrzeby, dokumenty do akt stanu cywilnego wyznań niechrześcijańskich Gąbińskiego Bożniczego Okręgu, wydawanie dowodów osobistych, sprawy meldunku, rejestr mieszkańców, akta dotyczące jarmarków. IX. Zarząd Miejski m. Gąbina l. [1932] 1934-1939 [1940] (sygn. od 703 do 738) tj.:
  12. Wydział Administracyjny l. 1934-1938 (sygn. od 703 do 710): statystyka (wykaz cechów i organizacji na terenie miasta), wybory (korespondencja, plakaty i obwieszczenia), miesięczne sprawozdania z działalności Rady, projekty budowy domów, ewidencje obcokrajowców, sprawy obywatelstwa;
  13. Wydział Finansowo-Budżetowy l. [1932] 1934-1939 [1940] (sygn. od 711 do 722 oraz sygn. 808): budżety, sprawozdania rachunkowe, księgi kasowe, pożyczki, budżet przedsiębiorstw komunalnych na r. 1939/1940;
  14. Wydział Gospodarki Gminnej l. 1934-1938 (sygn. od 723 do 738): sprawy zaopatrzenia gospodarstwa leśnego, przedsiębiorstw miejskich (rzeźnia, elektrownia – umowy na dzierżawę Elektrowni), sprawy leśne, łowieckie, rybne, rolnictwo, zalesienie użytków, publiczne, komasacja i likwidacja serwitutów, melioracje, sprawy szkolnictwa zawodowego, bezrobocia, funduszu pracy i ubezpieczeń społecznych, sieć szkolna. X. Miejska Rada Narodowa w Gąbinie l. 1945-1950 [1952] (sygn. od 739 do 753): protokoły posiedzeń MRN i Komisji Oświatowej i Ziemskiej, dokumenty nadania ziemi, wykazy gospodarstw poniemieckich, wykazy zamordowanych w r. 1941 mieszkańców m. Gąbina, protokoły Komitetu Ekshumacyjnego, budowa pomnika na miejscu zbrodni. XI. Zarząd Miejski m. Gąbina l. 1945-1950 (sygn. od 754 do 794 oraz od 809 do 810) tj.:
  15. Dział Ogólno-Administracyjny l. 1945-1950 (sygn. od 754 do 768): akta organizacji i protokoły posiedzeń Zarządu Miejskiego, protokoły kontroli, wykaz strat wojennych, akta personalne pracowników Zarządu;.
  16. Dział Finansowo-Budżetowy l. 1945-1949 (sygn. od 769 do 771 i od 792 do 794): budżet administracyjny zakładów miejskich, korespondencja w sprawach przejęcia przedsiębiorstw, roczne sprawozdania finansowe;
  17. Dział Gospodarki Miejskiej l. 1945-1950 (sygn. od 772 do 782): statystyka rolna, protokoły posiedzeń Komisji Rolnej, regulaminy, roczne sprawozdania budżetowe przedsiębiorstw miejskich, plany tychże przedsiębiorstw;
  18. Dział Administracji Społecznej l. 1945-1950 (sygn. od 783 do 788): zapomogi, rozdział darów UNRRA, sprawozdawczość, akta punktu Opieki nad Matką i Dzieckiem, protokoły Komisji Sanitarnej, sprawozdania z wizytacji Samorządowego Gimnazjum Koedukacyjnego.
  19. Spisy Polaków przybyłych do Gąbina l. 1945-1949 (sygn. 809-810). XII. Pomoce kancelaryjne i archiwalne l. 1920-1929 (sygn. od 789 do 791): spisy akt.

Archivist Note

Entry selected by Michał Czajka from the website szukajwarchiwach.pl

Rules and Conventions

EHRI Guidelines for Description v.1.0