Kartoteka mieszkańców pow. łęczyckiego

Administracja zarządu wojskowego na okupowanych ziemiach polskich według pierwotnych planów miała trwać do końca 1939 r. Termin ten jednak przyspieszono i już 8 i 12 X 1939 r. A. Hitler wydał dwa dekrety: pierwszym wcielał do III Rzeszy polskie ziemie zachodnie, drugim z resztek okupowanych ziem Polski tworzył Generalne Gubernatorstwo (GG). Obydwa te dekrety weszły w życie 26 października i dotychczasowy zarząd wojskowy okupowanych ziem polskich zastąpiony został przez administrację cywilną. W wyniku dekretu inkorpracyjnego z 8 X 1939 r. zachodnia część woj. łódzkiego została wcielona do III Rzeszy i znalazła się w granicach utworzonego Okręgu Rzeszy Poznań. Przynależność środkowej i wschodniej części ziem woj. łódzkiego nie została wówczas ostatecznie rozstrzygnięta. Początkowo pow. łęczycki wraz z powiatami: brzezińskim, kutnowskim, łaskim, łódzkim, piotrkowskim, radmoszczańskim należał do Generalnego Gubernatorstwa. W wyniku jednak zabiegów miejscowych Niemców, większość tych ziem, w tym i Łęczyca z dniem 9 XI 1939 r. została włączona do okręgu Poznań przemianowanego 29 I 1940 na tzw. Okręg Rzeszy Kraju Warty. W wyniku podziału administracyjnego okręgu Łęczyca wraz z powiatem weszła w skład rejencji kaliskiej, a po przeniesieniu siedziby jej władz do Łodzi 1 IV 1940 r. - rejencji łódzkiej. W Kraju Warty, podobnie jak na pozostałych ziemiach wcielonych do III Rzeszy, pełnia władzy administracji ogólnej, partyjnej i policyjnej skupiona została w osobie namiestnika okręgu (Reichsstatthaltera) - A. Greisera. Był on jednocześnie kierownikiem partii w okręgu oraz wyższą władzą policyjną. Władza niższej instancji koncentrowała się w rękach prezesów rejencji, którym bezpośrednio podlegali landraci, kierujący administracją powiatów. Najniższymi szczeblami administracji terenowej były obwody utworzone na bazie przedwojennych gmin miejskich i wiejskich. Na ich czele stali powołani przez namiestnika na wniosek landratów - komisarze, zwani w miastach potocznie burmistrzami. Landraci pow. łęczyckiego, podobnie jak i pozostali w nowo utworzonych okręgach Rzeszy, byli głównie inicjatorami i organizatorami akcji: wysiedleń ludności polskiej do GG, wywózek na roboty przymusowe do III Rzeszy, tworzenia gett i zagłady ludności żydowskiej oraz zniewalania i eksterminacji ludności polskiej, grabieży jej mienia. Polecenia i zarządzenia wydawane przez nich wykonywali komisarze obwodów wiejskich i miejskich. Obwód był najniższym szczeblem administracji państwowej. Zarządzający nim komisarz tworzył człon pośredni między landratem, a ludnością zamieszkałą na podległym mu obszarze. Władzę sprawował według obowiązujących przepisów oraz instrukcji i poleceń władz zwierzchnich, zwłaszcza landrata. Do jego głównych zadań należało: kierowanie całokształtem gospodarki miejskiej, sprawowanie nadzoru nad opieką społeczną i budownictwem oraz ściąganie podatków i prowadzenie ksiąg meldunkowych. Komisarz był także bezpośrednim wykonawcą poleceń władz zwierzchnich w zakresie dostarczania kontyngentów siły roboczej do Niemiec, grabieży mienia polskiego i żydowskiego, organizacji akcji wysiedleń i eksterminacji ludności żydowskiej. Oprócz kierownika administracji państwowej był on miejscową władzą policyjną oraz urzędnikiem stanu cywilnego. Hitlerowska polityka narodowościowa w tzw. Kraju Warty podporządkowana została naczelnemu celowi, jakim było szybkie i całkowite zniemczenie tego obszaru. W praktyce oznaczało to stosowanie na wielką skalę polityki wysiedleńczo-osadniczej. Usunięto, więc z Kraju Warty w pierwszej kolejności polską inteligencję i "grupy przywódcze", czyli nauczycieli, księży, lekarzy, prawników, kadrę urzędniczą. Akcję tę prowadzono poprzez masowe aresztowania i deportację do obozów koncentracyjnych, a przede wszystkim poprzez fizyczną likwidację. Następnym krokiem germanizacji Kraju Warty były prowadzone na niespotykaną skalę akcje masowych wysiedleń polskiej ludności do GG oraz wywózek na roboty przymusowe do Niemiec. W miejsce usuniętych Polaków sprowadzono i osiedlono tysiące rodzin niemieckich z krajów bałtyckich. Szczególny nacisk w działaniach germanizacyjnych Niemcy położyli na obszary w tzw. pasie przygranicznym z GG. Dzięki tym działaniom daleko idącym procesem depolonizacji i dejudaizacji został poddany powiat łęczycki sąsiadujący z GG. Zespół Kartoteka mieszkańców pow. łęczyckiego z lat [1922]1939-1945[1950] jak sama nazwa wskazuje składa się z kart mieszkańców pow. łęczyckiego. Na zachowanych kartach brak stempli (urzędu) oraz podpisu osoby meldującej się i osoby (urzędnika) dokonującego meldunku.