Akta gminy Kosin

Na obszarach gmin na terenach wyzwolonych spod okupacji niemieckiej powoływano gminne rady narodowe. Początkowo powstawały one na mocy Statutu Tymczasowego Rad Narodowych z dnia 1 stycznia 1944 r. ("Rada Narodowa" 1944, Nr 2), a następnie w oparciu o ustawę z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz. U. Nr 5 poz. 22) i dekret z dnia 23 listopada 1944 r. o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 14 poz. 74 ). Gminne rady narodowe zostały zniesione na mocy ustawy z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych (Dz. U. Nr 43, poz. 191). Siedziba Gminnej Rady Narodowej (dalej GRN) mieściła się w Kosinie. GRN stanowiła publiczny organ terenowej władzy ustawodawczej i samorządowej na obszarze gminy Kosin. Obszar gminy Kosin obejmował na dzień 1 listopada 1952 r. gromady: Borów, Janiszów, Kosin, Łany, Mniszek, Wymysłów, Zabełcze (Dz. Urz. WRN w Lublinie, Nr 3, poz. 7 (1953)). Dekret o samorządzie terytorialnym nie budował w całości od nowa samorządu terytorialnego, tylko istniejącą już organizację samorządową ujednolicił drogą częściowej zmiany przedwojennych przepisów o samorządzie terytorialnym. Gminy wiejskie miały w tym czasie dwa organy ustrojowe: a/ gminną radę narodową, b/ zarząd gminy. GRN składała się z: członków powołanych przed uchwaleniem ustawy z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych, przedstawicieli delegowanych przez organizacje polityczne, gospodarcze, zrzeszenia zawodowe i społeczne działające na terenie gminy, wybitnych i zasłużonych przedstawicieli nauki, pracy społecznej, wojskowości itp. oraz z dokooptowanych przedstawicieli gromad. GRN obradowały na sesjach, wybierała ze swego grona prezydium złożone z przewodniczącego, jego zastępcy i trzech członków. Prezydium miało wyłączne prawo reprezentowania GRN i występowania w jej imieniu. Ponadto zajmowało się kontrolą działalności instytucji, zakładów i urządzeń podległych GRN, przygotowaniem miesięcznych sprawozdań z działalności GRN, czuwaniem nad wykonywaniem uchwał, układaniem porządku obrad GRN itp. Gminne Rady Narodowe podlegały Powiatowej Radzie Narodowej, która miała prawo kontroli i inspekcji działalności GRN. Organem wykonawczym GRN był zarząd gminy, który składał się z wójta, podwójciego i trzech członków zarządu, wszystkich wybieranych przez GRN. Zakres działania zarządu gminnego był dwojaki: a/ zakres zarządu kolegialnego b/ zakres działania zarządu gminnego jednoosobowego. Kolegium zarządu gminnego składało się: z wójta, jego zastępcy i trzech członków zarządu. O zarządzie gminnym jednoosobowym można było mówić tylko wtedy, gdy wójt występował i działał w charakterze zarządu gminy. Do zadań zarządu gminy należało: ustalanie planu wykonania budżetu, uchwalanie regulaminów dla siebie, oraz udzielanie na żądanie wójta, opinii o regulaminach i instrukcjach dla urzędów, zakładów i przedsiębiorstw gminnych, decydowanie o zaciągnięciu pożyczki krótkoterminowej, ustalanie sposobu wykonania uchwał rady gminnej oraz rozpatrywanie i zatwierdzanie składanych ofert. Okres aż do momentu wejścia w życie ustawy z dnia 20 marca 1950 r. (Dz. U.R.P. Nr 14 poz. 130) jest charakterystyczny ze względu na współistnienie resztek systemu administracji państwowej z okresu międzywojennego z prezydiami gminnych rad narodowych. Istniały obok siebie dwa organy wybierane przez tę samą radę gminną: zarząd gminny i prezydium gminnej rady narodowej. Od roku 1950 zostały powołane na mocy ustawy z dnia 20 III 1950 r. terenowe organa jednolitej władzy państwowej. Jednocześnie zostały zniesione dotychczasowe urzędy władz terenowych I i II instancji. Dotychczasowe funkcje Zarządu Gminnego przejęło Prezydium Gminnej Rady Narodowej, które istniało do likwidacji gmin t. j. do 1954 r. Organami pomocniczymi były komisje.