Akta gminy Huta Krzeszowska

  • Files of the commune of Huta Krzeszowska
Identifier
21
Language of Description
Polish
Dates
1921 - 1954
Level of Description
Collection
Languages
  • Polish
Scripts
  • Latin
Source
EHRI

Extent and Medium

113 files

Biographical History

Gmina Huta Krzeszowska w powiecie biłgorajskim była w latach 1921-1939 jednostką samorządu terytorialnego, wypełniającą również funkcje zlecone przez państwo z zakresu administracji. Dla byłego zaboru rosyjskiego posiadał moc ukaz z 19 lutego/2 marca 1864 r. uzupełniony dekretem Naczelnika Państwa z 27 listopada 1918 r. (Dz. Praw Nr 18, poz. 48, 1918). Organami administracji gminnej były: Zgromadzenie Gminne, Rada Gminna, wójt gminy oraz sołtysi. Do kompetencji Zgromadzenia gminnego należało m.in.: wybór wójta, członków Rady, uchwalanie budżetu gminy. Rada gminna miała przygotowywać wnioski i projekt budżetu na Zgromadzenie, zawiadywać nieruchomościami i funduszami należącymi do gminy, nadzorować i kierować instytucjami i zakładami gminnymi, kontrolować urzędników gminnych, kontrolować działalność wójta. Gmina była podzielona na gromady, które podlegały gminie i nie stanowiły odrębnych jednostek administracyjnych. Ustawa z 23 marca 1933 r. "O częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego" (Dz. U. Nr 35 poz. 294, 1933) zniosła Zgromadzenie Gminne i przeniosła dużą część jego uprawnień na Radę (wybór wójta, zastępców, ustalanie budżetu gminy). Część zadań i uprawnień Rady przeniesiono na nowoutworzony organ władzy wykonawczej - Zarząd Gminny. W 1939 r. na mocy rozporządzenia Generalnego Gubernatora z 28 listopada 1939 r. "O zarządzie gmin polskich" gminy zostały podporządkowane władzom okupacyjnym. Wszelką władzę w gminie przelano na wójta. Był on przełożonym wszystkich osób zatrudnionych w gminie i odpowiedzialny za gospodarkę finansowa gminy. Wójta powoływał Starosta (Kreishauptmann) po zatwierdzeniu przez Szefa Okręgu. Po wyzwoleniu powołano do życia Rady Narodowe. Powstały one na mocy statutu z 1 stycznia 1944 r., działały na podstawie ustawy z 11 września 1944 r. "O organizacji i zakresie działalności zarządu terytorialnego" (Dz. U. Nr 14 poz. 74 , 1944). Istniały rady narodowe wojewódzkie, miejskie i gminne z Krajową Radą Narodową na czele. W skład Gminnej Rady Narodowej wchodzili: członkowie rady gminnej powołani przed uchwaleniem ustaw, przedstawiciele organizacji politycznych, zrzeszeń społecznych, gospodarczych, związków zawodowych, instytucji oświatowych, organizacji młodzieżowych, przedstawiciele wojskowości, nauki , pracy społecznej, przedstawiciele gromad. W okresie 1944-1950 istniały dwa organy wybierane przez Radę Gminną: Zarząd Gminny i Prezydium Gminnej Rady Narodowej. Prezydium było organem reprezentującym gminę oraz kontrolnym nad działalnością organów podległych gminie, zaś Zarząd Gminy był organem wykonawczym Rady pod kierownictwem Wójta, jako przełożonego gminy i kierownika Urzędu. Zadania Rady Narodowej to planowanie działalności publicznej, ustalanie budżetu i świadczeń w naturze, kontrola i powoływanie organów wykonawczych, zawierania umów w sprawie obciążania majątku nieruchomego gminy. Początkowo biura Zarządu Gminy dzieliły się na 4 referaty. Uchwałą z 13 kwietnia 1948 r. Lubelski Wydział Wojewódzki wydał instrukcję organizacyjną dla biur Zarządów Gminnych, w której wprowadził podział na sześć referatów: ogólno-organizacyjny, finansowo-budżetowy, gospodarki gminnej, administracyjny, ewidencji i ruchu ludności, urzędu stanu cywilnego. W dniu 20 marca 1950 weszła w życie ustawa "O terenowych organach jednolitej władzy państwowej" (Dz. U. Nr 14 poz. 130, 1950). Rady narodowe stały się terenowymi organami władzy państwowej w gminach. Jako takie kierowały działalnością gospodarczą, społeczną, kulturalną, miały zapewniać porządek i bezpieczeństwo, wydawać przepisy prawne, stanowić o terenowych podatkach, wykonywać kontrolę działalności urzędów, przedsiębiorstw i instytucji na podległym terenie. Organem wykonawczym i zarządzającym Rady było Prezydium. Prezydium miało sprawować wszystkie funkcje wykonawcze władzy państwowej na podległym terenie oraz wykonywać uchwały Rady. Zwierzchni nadzór nad Gminną Radą Narodową sprawowała Rada Powiatowa (Dz. Urz. WRN w Lublinie, Nr 3, poz. 7, 1953). Gmina została zniesiona na mocy ustawy sejmowej z 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych (Dz. U. Nr 43, poz. 191, 1954). Obszar gminy Huta Krzeszowska obejmował w 1952 r. gromady: Derylaki, Gózd, Harasiuki, Hucisko, Huta Nowa, Huta Plebańska, Huta Podgórna, Huta Stara, Maziarnia, Momoty Dolne, Momoty Górne, Sieraków, Szeliga, Ujście, Wólka, Żuk (Dz. Urz. WRN w Lublinie, Nr 3, poz. 7, 1953)

Scope and Content

Sprawy organizacyjne- korespondencja z Wydziałem Powiatowym, zarządzenia, instrukcje (sygn. 1), dzienniki główna (sygn. 2-3), książka kasowa Wójta Gminy (sygn. 4), roczne sprawozdania rachunkowe (sygn. 5-7), listy rozkładu podatku gruntowego (sygn.8-12), księga biercza daniny od mieszkańców (sygn. 13), sprawy osobowe (sygn. 14), posiedzenia Rady Gminnej i Zarządu Gminnego (sygn. 15), protokoły i uchwały GRN (sygn. 16-17), plany pracy i sprawozdania z działalności GRN (sygn. 18-19), protokoły posiedzeń Prezydium GRN (sygn. 20), sprawozdania z działalności Prezydium GRN (sygn. 21), protokoły i sprawozdania Komisji (sygn. 22), protokoły sesji sołtysów (sygn. 23-24), protokoły zebrań gromadzkich (sygn. 25), majątek gminy i gromad (sygn. 26), sprawy budżetowe (sygn. 27-36), roczne sprawozdania rachunkowe (sygn. 37-43), dochody gminy - podatki (sygn. 44-46), sprawy rolne - wykazy gospodarstw, pomoc sąsiedzka, (sygn. 47-48), oświata, kultura, sztuka - walka z analfabetyzmem (sygn. 49-55), przemysł i handel - spis zakładów przemysłowych (sygn. 56), ewidencja i kontrola ruchu ludności (sygn. 57-64), gromadzkie książki meldunkowe z lat 1950-1954 (sygn. 65-75), sprawy budowlane (sygn. 77-78), sprawy przesiedleńcze (sygn. 79), księgi Biecze podatków gruntowego i od nieruchomości (sygn .80-86), protokoły posiedzeń GRN (sygn. 87-89), protokoły z sesji sołtysów (sygn. 90), protokóły z zebrań wiejskich (sygn. 91-94), protokóły ze zjazdu wójtów, sekretarzy Zarządów gminnych (sygn. 95), akta Komitetu Budowy Szkoły w Hucie Krzeszowskiej (sygn. 96), Gminny Komitet obywatelski Premiowej Pożyczki Odbudowy Kraju w Hucie Krzeszowskiej (sygn. 97), rejestr osób aresztowanych przez wójta gminy (sygn. 98), Księga kontroli ruchu ludności- rejestr osób opuszczających gminę (sygn. 99), Księga kontroli ruchu ludności- rejestr osób przybywających do gminy (sygn. 100), rejestry mieszkańców z lat 1932-1950 (sygn. 101-105), księga biercza ekwiwalentu serwitutowego (sygn. 106), protokoły z kontroli Zarządu Gminnego (sygn.107), wykaz gospodarstw rolnych (sygn.108), rejestry mieszkańców miejscowości Hatasiuki, Hucisko, Wólka Kusze, Półsieraków, Sieraków Nowy, Sieraków nad Tanwią z lat 1932-1959 (sygn. 109-113).

Archivist Note

Selected by Krzysztof Tyszka from the database szukajwarchiwach.pl

Rules and Conventions

EHRI Guidelines for Description v.1.0