Zarząd Prowincjonalny Górnego Śląska w Katowicach

  • Provinzialverwaltung Oberschlesien in Kattowitz
  • Provincial Authorities for Upper Silesia in Katowice
Identifier
118
Language of Description
Polish
Dates
1942 - 1945
Level of Description
Collection
Languages
  • German
  • Polish
Scripts
  • Latin
Source
EHRI

Extent and Medium

7055 files

Biographical History

Po zajęciu polskiego Górnego Śląska przez Niemców, władzę ustawodawczą i wykonawczą na tym terenie wykonywał "Chef der Zivilverwaltung - Grenzschutz-Abschnitts-Kommando". Trwała ona od 4 września do 26 października 1939 roku. W dniu 26 października 1939 roku została utworzona Rejencja Katowicka, która od 1 kwietnia 1940 roku został powiększona o miasta wydzielone Bytom, Gliwice i Zabrze oraz powiaty bytomski i gliwicki z niemieckiego Górnego Śląska. 1 lutego 1941 roku utworzono okręg (Gau) i prowincję (Provinz) Górny Śląsk, którymi kierował, jako władza polityczna, (Gauleiter) i państwowa (Oberpräsident) Fritz Bracht. Oddzielny związek prowincjonalny dla Górnego Śląska powstał 1 kwietnia 1942 roku. Do tego czasu samorząd na Górnym Śląsku sprawował zarząd prowincjonalny we Wrocławiu. Od 1 kwietnia 1942 roku Górny Śląsk posiadał więc własny zarząd prowincjonalny z siedzibą w Katowicach. Górny Śląsk posiadał już prawa prowincji na podstawie ustawy pruskiej z 14 października 1919 roku. W związku z podziałem (między Polskę i Niemcy) Górny Śląsk stracił samodzielność - prowincje Górny i Dolny Śląsk zostały połączone. Miało to miejsce w 1934 roku, po dojściu Hitlera do władzy. Zarząd Prowincjonalny Górnego Śląska obejmował swą działalnością tereny dwóch rejencji: katowickiej i opolskiej. W skład ich wchodziły z rejencji katowickiej miasta wydzielone Bytom, Chorzów, Gliwice, Katowice, Sosnowiec i Zabrze oraz powiaty: będziński, bielski, bytomski, chrzanowski, cieszyński, gliwicki, katowicki, olkuski, pszczyński, rybnicki, tarnogórski, toszecki i żywiecki - z rejencji opolskiej miasta wydzielone Nysa, Opole i Racibórz oraz powiaty: blachownicki, głubczycki, grotkowski, kluczborski, kozielski, oleski, opolski, prudnicki, raciborski, strzelecki i zawierciański. Na czele Zarządu Prowincjonalnego stał nadprezydent, który jednoczył w swoim ręku administrację samorządową z państwową oraz był najwyższą władzą polityczną prowincji - tzw. kierownikiem okręgu. Zastępcą nadprezydenta w sprawach samorządowych był starosta krajowy, nazywany również dyrektorem krajowym. Organem doradczym nadprezydenta była rada prowincjonalna. Oprócz nadprezydenta w skład rady wchodzili z urzędu mieszkający w prowincji radcy stanu, prezesi rejencji, starosta krajowy oraz osoby wytypowane spośród powiatowych kierowników partii.

Scope and Content

Wydział Ogólny: organizacja urzędu, sprawy ogólne dotyczące zarządzania prowincją, zarząd dróg sprawy mieszkaniowe, szpitale, szkoły, zadłużenia wobec Skarbu Państwa Polskiego, wywłaszczenia, budowa dróg, regulacje rzek, sprawy kadrowe, zakłady opiekuńcze z lat 1877-1945, sygn. 1-2751, brak sygn. 717, 844, 1027, 1674, 2062, 2670, 2709, 2710-2732, 2734-2738, 2741-2744, 2751 Wydział Finansowy: ogólne akta finansowe, pożyczki państwowe, sprawy personalne, administrowanie nieruchomościami należącymi do Zarządu Prowincji z lat 1926-1941, sygn. 2752-3762, brak sygn. 2752-2760, 3217-3219, 3358, 3376 Główna Kasa Krajowa: zarządzenia ogólne, bilanse i rozliczenia podległych jednostek, spłata pożyczek personelu, dowody kasowe z lat 1931-1944, sygn. 3763-4016, brak sygn. 3875-3877, 3879-3892, 3919-3929 Urząd Kontroli Finansowej: ogólne akta urzędu, kontrole poszczególnych jednostek podległych oraz instytucji i związków dotowanych z lat 1922-1944, sygn. 4017-4260 Wydział Kultury i Sztuki: ochrona zabytków, muzea, biblioteki, archiwa, szkolnictwo artystyczne, teatry, prasa, związki twórcze, kółka zainteresowań, wystawy, wieczory autorskie, sprawy personalne z lat 1917-1944, sygn. 4261-4923, 4275a-c, brak sygn. 4261 Urząd do Spraw Gospodarki i Komunikacji: nadzór nad przemysłem, zakładami leczniczymi, gospodarką komunalną, dostawy prądu, gazu, wody, nadzór nad gospodarka w majątkach ziemskich, pożyczki hipoteczne, siła robocza, użytkowanie ziemi z lat 1919-1944, sygn. 4924-5229, brak sygn. 5149--5162, 5211-5229 Wydział Zdrowia i Opieki Społecznej: ogólne sprawy związane z opieką społeczną, walka z gruźlicą z lat 1942-1944, sygn. 5230-5234, brak sygn. 5230-5234 Wydział dla Spraw Młodzieżowych: sprawy ogólne, kadrowe, okólniki, zarządzenia, terenowe placówki opieki nad młodzieżą, skierowania do obozu dla polskiej młodzieży w Łodzi, współpraca z HJ, szkolenia zawodowe, domy dziecka, domy poprawcze, skierowania do zakładów psychiatrycznych, wychowanie fizyczne, sport z lat 1921-1944, sygn. 5235-7127, brak sygn. 5235-5240, 5287-5289, 5817, 5818, 5841, 6014-6038, 6093-6118, 6781, 6916 Akta personalne z lat 1901-1945, 2193 j.

Archivist Note

Selected by Krzysztof Tyszka from the database szukajwarchiwach.pl

Rules and Conventions

EHRI Guidelines for Description v.1.0