Archival Descriptions

Displaying items 1 to 20 of 22
Language of Description: Dutch
Holding Institution: Archives générales du Royaume et Archives de l'État dans les Provinces / Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën
  1. Papieren van Oscar Plisnier.

    Dit archief bevat stukken uit de ambtsperiode van Plisnier als lid en voorzitter van het Comité van Secretarissen-Generaal, en als Secretaris-Generaal van het Ministerie van Financiën, van Nationale Defensie en Buitenlandse zaken. Relevante stukken hebben betrekking op het protest van het Comité en/of Plisnier tegen de behandeling van Belgische Joden en/of Joodse ambtenaren (nrs. 32 en 274), stukken met betrekking tot de rekrutering en bezoldiging van Joodse ambtenaren (nrs. 256 en 260), en stukken over de anti-Joodse politiek van de bezetter (nr. 466). Daarnaast vinden we in het bestand ev...

  2. Algemeen Geneesherenverbond.

    In dit bestand vinden we twee dossiers “Médecins emprisonnés, déportés et décédés des suites des faits de guerre” (nr. 2578) en “Médecins victimes de la guerre” (nr. 2579), resp. voor de periode 1945-1946, 1948, 1957 en 1940-1945. Beide dossiers hebben betrekking op artsen, aangesloten bij het Algemeen Geneesherenverbond, die omwille van de antisemitische politiek van de bezetter vervolgd, gedeporteerd en/of vermoord werden. Het gaat om naoorlogse briefwisseling met aangesloten federaties en verenigingen, met het oog op het bekomen van meer informatie over de artsen die tijdens de oorlog zi...

  3. Papieren van Marcel-Henri Jaspar.

    Het archief van Marcel-Henri Jaspar bevat een vrij omvangrijke serie correspondentie. Vooral de briefwisseling, handelend over de gebeurtenissen voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog (meer bepaald de oorlogsmisdaden), met personen uit de Belgische politieke en sociale wereld van belang – zie bijvoorbeeld de nrs. 1609-1611 (met Paul-Henri Spaak), 1615 (met Herbert Speyer). Hierbij vermelden we ook nog Jaspars briefwisseling met een aantal Joodse persoonlijkheden o.a. Georges Aronstein (nr. 52; voor de jaren 1940-1964), René Cassin (nr. 401; 1942-1943), Jacques Errera (nr. 661; 1947-1959...

  4. Jozef Cardijn.

    In dit bestand vinden we archiefstukken terug die getuigen van het verstoppen, door de Jeunesse Ouvrière Chrétienne (JOC), van tientallen Joodse kinderen gedurende de Tweede Wereldoorlog. Zie de nrs. 40, 48, 432, 480, 495 en 496. Het gaat o.a. om dossiers inzake contact met de pers naar aanleiding van Cardijns overlijden (o.a. briefwisseling met het Belgisch Israëlitisch Weekblad), rapporten van de Cures pour Adolescents débiles (de centra waar de Joodse kinderen ondergedoken zaten), rapporten over de JOC-activiteit tijdens de oorlog, … uit de periode 1940-1967.

  5. Belgische Dienst voor Beheer en Liquidatie.

    Dit bestand bevat een aantal dossiers in verband met het vrijgeven van bezittingen en fondsen van personen die door de geallieerde mogendheden tijdens de oorlog in beslag waren genomen en onder (geallieerd, veelal Brits) beheer werden geplaatst. Relevant voor deze gids zijn de dossiers inzake Palestina. Het gaat om lijsten, correspondentie (o.a. met Britse diensten zoals het Trading with the Enemy Department), instructies, … inzake het deblokkeren van bezittingen van Belgische burgers in Palestina na de Tweede Wereldoorlog, opzoekingen om de eigenaren of hun erfgenamen terug te vinden, ... ...

  6. Dienst van het Sekwester (Tweede Wereldoorlog). Hoofdbestuur.

    Enkele dossiers van dit archiefbestand hebben betrekking op de roof van Joodse goederen en vermogens door de Duitse overheden o.a. via de zgn. Verwalter. Nr. 198 bevat briefwisseling en andere stukken over het naoorlogse onderzoek van de plundering van Joods bezit, o.a. de zgn. Hüttemanrekeningen en de gedwongen verkoop van immobiliën en kunstwerken. Onder nr. 208 vinden we een dossier betreffende de Vereniging der Joden in België (met o.a. een gedetailleerd rapport over de VJB opgesteld door het Brussels parket). Daarnaast bevat het bestand een aantal reeksen (zoals de reeksen grootboeken,...

  7. Tweede Wereldoorlogfonds van het Belgische Rode Kruis.

    In dit bestand noteren we, naast de verwachte algemene stukken zoals activiteitenrapporten, notulen, briefwisseling, dienstnota’s, instructies, … eveneens een aantal dossiers in verband met de acties ondernomen door het BRK ten gunste van de vervolgde Joodse bevolking. Nr. 919 bevat een dossier over de repatriëring van gevluchte Joden uit Frankrijk (1940-1941). Het dossier onder nr. 923 handelt over de weigering van het Duitse Rode Kruis om nog informatie te geven over gedeporteerde Joden (1943). Onder de nrs. 917, 918 en 922 noteren we briefwisseling inzake de hulpverlening aan Joden (1941...

  8. Textielcentrale.

    In dit bestand, waarvoor op moment van schrijven nog geen toegang bestond, vinden we stukken terug in verband met de politiek van de bezetter tegenover ‘Joodse’ bedrijven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het gaat o.a. om briefwisseling van dergelijke ondernemingen, die verplicht werden een overzicht te geven van hun stocks.

  9. Archief Carl Requette.

    Het archief van Carl Requette, vereffenaar van het Belgische Commissariaat voor de Repatriëring, omvat onder andere algemene briefwisseling met internationale organisaties en andere landen met betrekking tot het terugbetalen van de kosten voor repatriëring. Daarnaast vermelden we nog de dossiers betreffende de praktische en financiële afhandeling van de repatriëring van burgers (waaronder Joden). Tenslotte zijn ook de dossiers van missies in verschillende Europese en niet-Europese landen relevant, evenals een aantal dossiers over betwistingen (zie vb. nr. 176 over de ‘affaire Kleefeld’ en n...

  10. Papieren van de Eerste Minister Hubert Pierlot.

    Dit bestand, dat momenteel nog verwerkt wordt, bevat vooreerst correspondentie met verschillende Belgische persoonlijkheden – waaronder Herbert Speyer (jaren 1941-1942). In de reeksen thematische dossiers zijn eveneens een aantal relevante stukken terug te vinden. Ze hebben onder andere betrekking op de ondersteuning van Joodse vluchtelingen uit België door organisaties in Portugal en de hulp aan Joden door Aristides de Sousa Mendes, de Portugese ambassadeur in Bordeaux. Verder noteren we in de thematische dossiers ook andere interessante rapporten – zie vb. een rapport van Maurice Benedict...

  11. Algemeen Secretariaat. Overdracht 1992.

    Dit bestand bevat o.a. een aantal stukken met betrekking tot de omzetting en uitvoering van anti-Joodse bepalingen van de bezetter door het Ministerie van Financiën, zoals circulaires (nr. 27), dossiers met betrekking tot het verwijderen van Joodse ambtenaren in openbare dienst (nr. 391), maatregelen genomen tegen Joden (nrs. 402 en 416), arrestaties van Joden (nr. 520). Daarnaast vinden we ook dossiers terug in verband met de naoorlogse sekwestratie van Duitse overheidsorganen, bezettingsdiensten, bedrijven, …

  12. Verzameling Microfilms van het Algemeen Rijksarchief.

    Deze verzameling bevat enkele microfilms die relevant zijn voor deze gids. We noteren vooreerst, onder nrs. 1324/1 tot en met 1324/3, drie microfilms met privé-archief van Samson Wiener (1851-1914), advocaat, senator, zakenman en lid van de Conseil supérieur van Congo Vrijstaat. De originelen worden bewaard door de familie Wiener, die het Rijksarchief in 1971 de toelating gaf om kopies te maken op microfilm. De documenten (in totaal 29 dossiers) beslaan de periode 1883-1914. Het gaat vooral om briefwisseling en notities, die in het bijzonder betrekking hebben op de activiteiten van Wiener a...

  13. Archief van Marcel Nyns.

    Er zijn in dit bestand, voortgekomen uit Nyns’ functie als secretaris-generaal van Openbaar Onderwijs, enkele dossiers bewaard die betrekking hebben op de behandeling en uitsluiting van Joden in het onderwijs. Het gaat om de nrs. 35, 91 en 127. Daarnaast noteren we de algemene briefwisseling, die eveneens stukken bevat omtrent de organisatie van het Joodse schoolwezen tijdens de bezetting.

  14. Administratie te Londen.

    Dit bestand (dat op moment van schrijven nog niet genummerd is) bevat een aantal dossiers in verband met de Jodenvervolging in België. Zie o.a. de dossiers “D123 Belgian refugees in Spain”, “German occupation” (met o.a. briefwisseling met Herbert Speyer in verband met de onwettelijkheid van de Duitse verordeningen) en “Problem of Jews” (inzake het programma van het American Jewish Congress dat toen ook Belgische medewerkers had).

  15. Directie van de bedrijfsorganisatie.

    Dit archief is van groot belang voor de studie van de economische (re)organisatie van de Belgische economie tijdens de bezetting. Het bestand bevat dossiers over de organisatie en het functioneren van de Bedrijfsorganisatie en de bedrijfsgroeperingen, over de toekenning van allerhande licenties, attesten en certificaten aan de verschillende Hoofdgroeperingen en Zelfstandige bedrijfsgroeperingen door de Duitse overheden. Daarnaast vinden we ook meer administratieve en juridische stukken terug, zoals regelgevende teksten, statuten en circulaires van de diverse groeperingen en de verslagen van...

  16. Archief van de Nationale Bank van België.

    Interessant voor economische geschiedenis zijn de kaartsystemen van Personenvennootschappen met Beperkte Aansprakelijkheid (nrs. 2004-2103, periode 1920-1957), Naamloze Vennootschappen (nrs. 2104-2156, periode 1880-1957), en Coöperatieve Vennootschappen (nrs. 2157-2176, periode 1900-1957) bijgehouden als documentatie. Het gaat om steekkaarten die verwijzen naar de in de Bijlagen van het Belgisch Staatsblad verschenen vennootschapsgegevens. Deze steekkaartensystemen zijn alfabetisch en thematisch (vb. banken, verzekeringsmaatschappijen, …) geordend. We noteren o.a. de steekkaartenbak “NV’s o...

  17. Nationale Bank van België. Monetaire sanering na WOII. Monetaire hervorming

    Het archief bevat stukken uit de periode 1944-1962. Het archief van de dienst Onttrekking der biljetten aan de circulatie omvat hoofdzakelijk archiefbescheiden met betrekking tot de ruil, aangifte en neerlegging van biljetten in binnen- en buitenland. Verder zijn er ook archiefbescheiden van deze dienst terug te vinden met betrekking tot het beheer van de bijzondere rekeningen, de inkoop van effecten van de muntsaneringslening en de verantwoording aan het Rekenhof. Het bevat ook de afzonderlijk bewaarde briefwisseling en de minuten van de uitgaande brieven, twee reeksen die interessante aan...

  18. Archief van het Ministerie van Openbare Werken. Bestuur Gesubsidieerde Werken en Wederopbouw. Dossiers van de werken gesubsidieerd door de Staat (Overdrachten 1974-1977).

    In dit bestand vinden we een dossier (dat de jaren 1941-1947 beslaat) met betrekking tot de bouw en vereffening van het arbeidskamp voor uitgewezen Joden in Overpelt – zie nr. 1317. Het dossier bevat onder andere eerder technische briefwisseling tussen een aantal administraties (het Rekenhof, diensten van het Ministerie van Wederopbouw, de gouverneur van de provincie Limburg) over de kwestie welke dienst voor het kamp bevoegd is, wie de eigenaar is van de inboedel, wat de staat van de inboedel is na de bevrijding, enz.

  19. Ministerie van Economische Zaken. Belgische Diamantsector tijdens de Tweede Wereldoorlog

    In deze inventaris zijn de archieven beschreven van verschillende archiefvormers (en hun rechtsvoorgangers) die actief waren in de Belgische diamantsector tijdens de Tweede Wereldoorlog.