Frederiks, K.J.
Extent and Medium
1 meter (375 inventarisnummers)
Biographical History
geschiedenis van de archiefvormer
Mr.dr. Karel Johannes Frederiks was tot aan zijn onderduik in september 1944 secretaris-generaal van het Departement van Binnenlandse Zaken. Zowel de ruim duizend Nederlandse burgemeesters als de Nederlandse politiekorpsen ressorteerden onder hem.
Hoewel het hem lukte enkele honderden joden tijdelijk te vrijwaren van deportatie door hen in een kasteel in Barneveld onder te brengen, kon hij geen weerstand bieden aan de anti-joodse maatregelen van de bezetter.
Na de oorlog werd zijn beleid door een zuiveringscommissie getoetst hetgeen in januari 1946 leidde tot zijn ontslag. Weliswaar stond zijn vaderlandslievende gezindheid niet ter discussie maar hij had niet kunnen voorkomen dat honderden NSB'ers als burgemeester werden aangesteld. Evenmin bood hij tegenspel bij de invoering van het persoonsbewijs, noch had hij zich verzet tegen de verordeningen die tot arbeidsinzet verplichtten. Begin 1941 had Frederiks de gemeentepolitie gelast samen te werken met de Sicherheitsdienst.
Archival History
periode van ontstaan
1940 - 1944 (1945)
beheersgeschiedenis/overbrenging naar het niod
In februari 1971 is een eerste toegang vervaardigd door de mejuffrouw A.H. Stork.
Acquisition
wettelijke status
Het archief is in 1998 door het NIOD formeel overgedragen aan het Nationaal Archief en sindsdien in beheer bij het NIOD.
Scope and Content
aard van de archiefbestanddelen
Het archief bevat correspondentie met Generalkommissar für Verwaltung und Justiz dr. F. Wimmer, circulaires, aantekeningen, telegrammen en verslagen betreffende onder meer de ambtenaren, de burgemeesters, de arbeidsinzet van overheidspersoneel, het Jodenvraagstuk, vorderingen en gijzelaars. Vele van de stukken, die de indruk wekken door Frederiks te zijn verzameld ter rechtvaardiging van zijn beleid gedurende de bezettingsjaren, zijn afschriften van de originele stukken en voor een deel reeds elders beschreven. Bijna alle afschriften waren bestemd voor chef van het Bureau Belastingen van het Departement van Binnenlandse Zaken dr. M.J. Prinsen
Appraisal
selectie, vernietiging en bewerking
Aangezien de Collectie van K.J. Frederiks als oorlogsgerelateerd kan worden aangeduid, is er tijdens de bewerking niet in geselecteerd. Het archief is dan ook in zijn geheel bewaard.
Accruals
aanvullingen
Aanvullingen worden niet verwacht.
Conditions Governing Access
Openbaarheid
Het archief is in zijn geheel beperkt openbaar. Het is slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
Conditions Governing Reproduction
reproductiebeperkingen
Behoudens de algemene regels voor het vermenigvuldigen van stukken gelden geen beperkingen voor de reproductie.
Physical Characteristics and Technical Requirements
materiële staat
De materiële toestand van de archiefstukken verzet zich niet tegen gebruikelijke raadpleging van de originelen in de studiezaal van het NIOD.
Publication Note
Frederiks K.J., Op de bres 1940-1944 (Den Haag 1945)
Romijn P., Burgemeesters in Oorlogstijd: besturen onder Duitse bezetting (Amsterdam 2006)
Note(s)
Karel Johannes Frederiks (1881-1961) was van 1931 tot september 1944 secretaris-generaal van het departement van Binnenlandse Zaken. Hij verzette zich tegen te sterke invloed van de NSB en nationaal-socialistische organisaties op zijn beleid, maar zwichtte vaak voor Duitse druk. In 1944 dook hij onder. Op voordracht van de zuiveringscommissie Scholten kreeg Frederiks in januari 1946, na een onderzoek inzake zijn beleid tijdens de bezetting, "ongevraagd" eervol ontslag.
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
unittitle
titel archief
Collectie van K.J. Frederiks
origination
archiefvormer
K.J. Frederiks
physdesc
omvang
1 meter (375 inventarisnummers)
citeer- en aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd onder vermelding van: archief 101A, Collectie van K.J. Frederiks, inv.no. ......
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna volstaat een verkorte aanhaling:
volledig: Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam, archief 101A, Collectie K.J. Frederiks, inv.no....
verkort: NIOD, archief 101A, Frederiks, inv.no.....langmaterial
taal van de archiefbescheiden
Nederlands en Duits
Process Info
bewerking
De inventaris is in januari 2013 vervaardigd door Doc-Direkt, locatie Winschoten.